Wie de handen vrij heeft, draait nu eenmaal wat makkelijker een fulltime werkweek of kan als ondernemer ook de avonden en weekenden in het bedrijf steken. Thuis wordt de boel immers wel verzorgd.
De redactie van Pensioen Vanmorgen maakte op mijn verzoek een themanummer over de pensioenkloof. De auteurs zetten uiteen hoe dat nou precies zit met die kloof en in welke situaties een vrouw risico loopt. Dat zijn er best veel. Denk aan de vrouw die er na het overlijden van haar partner achter komt dat ze onbedoeld afstand deed van partnerpensioen in ruil voor een hoger ouderdomspensioen voor hem. De vrouw van de ondernemer die ontdekt dat ten tijde van de afkoop van pensioen in eigen beheer aan van alles is gedacht, maar niet aan haar. De vrouw die gaat scheiden en het partnerpensioen in rook ziet opgaan omdat dat op risicobasis bleek te zijn verzekerd.
Maar ook de man loopt risico. In geval van een scheiding moet hij de helft van zijn tijdens het huwelijk opgebouwde ouderdomspensioen afstaan. En wanneer de zaken niet goed zijn geregeld kan hij nog tot jaren na de scheiding een claim verwachten. Theo Willemssen schetst die situatie in zijn artikel: vrouwen kunnen zich nog melden tegen de tijd dat hun ex-partner met pensioen gaat. Kees Beishuizen bespreekt op zijn beurt de positie van de ondernemer. Ook die kan nog lang achteromkijken: hoewel het aantal rechtszaken meevalt zijn er ex-ondernemersvrouwen die zich afvragen waarvoor ze nu eigenlijk tekenden toen hun man een formulier onder hun neus schoof over afkoop van het pensioen in eigen beheer. In een recente zaak vindt de rechter dat van een vrouw die 17 jaar lang geen betaald werk heeft verricht en geen pensioen opbouwde (lees: hem de vrijheid gaf om veel te werken) niet verwacht kan worden dat zij oprecht de wil had om van haar rechten af te zien.
In een scheve werk-zorg verdeling loopt de vrouw een financieel risico, maar de man (zij het in mindere mate) ook. Dat gelijkwaardiger werken en zorgen vele voordelen heeft mag duidelijk zijn. Zo las ik laatst in een rapport waarom afgedraaide werknemers toch geen gebruik maken van de RVU. Soms zijn ze hun leven lang al kostwinner en kunnen ze die terugval in inkomen helemaal niet opvangen. Het helpt dan wanneer er nóg een inkomen met bijbehorend pensioen is.
Veel mannen zijn bovendien vanuit allerlei patronen uit het verleden in de kostwinnersrol gedrukt terwijl dat niet altijd hun wens was en is. De meerderheid van de stellen is voornemens om werk en zorg gelijk verdelen, uit onderzoek blijkt dat het in de praktijk vaak toch niet lukt. Nog steeds zijn mannen bang dat hun carrière schade oploopt wanneer ze in deeltijd gaan werken, of werken zij in sectoren waarin een papadag voor watjes is. Daar ligt ook voor werkgevers een mooie taak. Want het loont om te werken, maar het loont ook om te zorgen. We weten uit onderzoek dat na een scheiding vaders vaker dan moeders het contact met hun kinderen verliezen. Dat is een emotionele kloof die op geen enkele manier te compenseren is.
Jannie Benedictus is freelance journalist, columnist en dagvoorzitter.
Deze bijdrage is eerder gepubliceerd op Pensioen Vanmorgen. Met Pensioen Vanmorgen onderbouw je jouw pensioenkennis. Je volgt relevante ontwikkelingen en krijgt nieuwe inzichten door zowel korte als beschouwelijke artikelen. Abonneer je op Pensioen Vanmorgen en ontvang alle ins en outs over pensioenen voor een goed onderbouwd pensioenadvies.
