
Dankzij sociale premies wordt het arbeidsongeschiktenfonds (Aof) gevuld waarmee uitkeringen aan arbeidsongeschikte personen kunnen worden betaald. Maar volgens Cor Overduin wordt de premie sinds 2019 structureel te hoog vastgesteld, dit zou blijken uit onderzoek dat hij en Mook hebben verricht door UWV-jaarverslagen na te lopen. “De werkgever als pinautomaat, zo mag je dit gerust noemen. Een onnodige extra last voor werkgevers. De te hoge premies raken bovendien niet alleen commerciële bedrijven, maar ook non-profit organisaties zoals ziekenhuizen, woningcorporaties, zorginstellingen en de overheid zelf, die immers ook zelf werkgever is.”
Onrechtmatig reserves gekweekt?
Het Aof werkt op basis van het zogenoemde omslagstelsel. Met de jaarlijkse premies worden door het fonds de uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid, zoals de WIA, gefinancierd. “Bij zo’n fonds is het niet de bedoeling dat er reserves worden gekweekt”, ment hij. “Toch is dat nou juist wel gebeurd. Want er is in de periode 2019-2024 zo’n 25 miljard euro te veel betaald door werkgevers. En in de jaren daarvoor ging het om 8 miljard euro, zodat er per 1 januari 2025 in totaal zo’n 33 miljard euro te veel is betaald door werkgevers. Naar ons idee hoort er geen spaarpot bij een omslagstelsel en zadelt de overheid werkgevers onterecht op met te hoge loonkosten.”
Twijfels
Het teveel zou mogelijk worden gebruikt om andere uitgaven te financieren. In een artikel in de Telegraaf wordt bijvoorbeeld gesproken over het daarmee mogelijk maken van de verlaging van de btw op cultuur. Een woordvoerder van het UWV verklaart dat “er geen koppeling meer hoeft te zijn tussen inkomsten en uitgaven van de overheid” en dat de overheid hiermee in haar recht zou staan. Maar Peter Kavelaars, hoogleraar fiscale economie aan de Erasmus Universiteit, heeft hier zijn twijfels bij. Hij geeft aan dat het “goed is om een beetje reserve op te bouwen”, maar “dan had uitgelegd moeten worden dat er meer geld binnenkomt in het fonds, en dat is nu niet is gebeurd”. Daarnaast zouden volgens het artikel ambtenaren zouden hun twijfels hebben over de te hoge premies geuit in een adviesrapport aan het ministerie van Financiën in 2024.
Te hoge premie terug
Overduin en Mook startten onlangs de claimactiegroep Massaaalbezwaar.nl waarmee zij voor werkgevers geld bij de overheid hopen terug te halen. Overduin vermoedt dat dit niet zonder slag of stoot zal gebeuren en dat een juridische procedure noodzakelijk is om dit recht af te dwingen. “Maar het zou de overheid sieren als zij direct erkennen dat ze jarenlang fout hebben gezeten met de AOF-premie en gewoon het te veel betaalde deel netjes en snel teruggeven aan alle werkgevers.”