In het WOO rapport heeft de verzoeker verzocht om documenten waaruit blijkt dat de informatieverstrekking met het Amerikaanse bureau legitiem is geweest. Verder is verzocht om de ‘opbrengst’ van het project. De Minister van Financiën heeft nu een Projectlogboek[2], Projectstukken[3] en het Projectplan Verhuld vermogen openbaar gemaakt.[4] Veel informatie is op basis van weigeringsgronden (privacy, belang effectieve controle, vrije meningsvorming) weggelakt, maar de stukken bieden toch nieuwe inzichten.
Waar komen de gelekte gegevens vandaan?
Inmiddels weten we dat om gegevens gaat uit de registers van het Dubai Land Department (een vorm van kadaster).[5] Het originele bestand is afkomstig van ‘vertrouwelijke bronnen’ en verstrekt aan het Center for Advanced Defense Studies (C4ADS), een Amerikaanse non-profitorganisatie die zich richt op de analyse en rapportage van conflicten en veiligheidskwesties wereldwijd.[6] De dataset bevat kenmerken op pandniveau, waaronder in de meeste gevallen ook de nationaliteit van de eigenaar in 2020. Uit een analyserapport van EUTAX Observatory uit 2022 van deze gegevens blijkt dat het minimaal gaat om 1.051 Nederlanders gelinkt aan 1.721 eigendommen met een totale waarde van meer dan 700 miljoen euro.[7] Kortom: de gegevens zijn verstrekt aan de Belastingdienst door de Amerikaanse non-profit C4ADS. In het openbaar gemaakte Memo wordt de naam van het “Center for Advanced Defence Studies-USA” opmerkelijk genoeg in een van de stukken al niet meer geanonimiseerd.[8] Het C4ADS heeft volgens hun website een “Organized Crime and Corruption (OCC) Program” waarbinnen ze een “Dubai Property Database” bijhouden, die naar hun eigen zeggen continue wordt uitgebreid.[9] Mogelijk leidt dit in de toekomst dus tot meer soortgelijke vastgoed-gegevens die worden uitgewisseld met de Nederlandse Belastingdienst.
Wat zijn de Dubai Leaks
Het project Dubai Leaks vond volgens het geopenbaarde Projectplan zijn oorsprong in een databestand dat het Central Liaison Office (CLO) van de Belastingdienst in juli 2021 ontving van een buitenlandse Belastingdienst. Dit bestand bevatte informatie over personen met een link met Nederland die vastgoed in het emiraat Dubai (VAE) bezaten. De data van deze ‘leak’ is overgedragen aan de manager van het programma Verhuld Vermogen. Tussen augustus 2021 en april 2022 voerde een klein team medewerkers een eerste analyse uit. Daarbij werden de betrokken personen geïdentificeerd en werd de omvang en ernst van de problematiek, evenals de mogelijke fiscale belangen voor Nederland, in kaart gebracht. Deze bevindingen gaven aanleiding om de signalen nader op te pakken, nu in onderzochte gevallen het onroerend goed niet was verantwoord in de IB aangiften. Ook zou er geen of onvoldoende middelen uit de aangiften blijken om het onroerend goed te kunnen aankopen.
De Belastingdienst merkt in het Projectplan op dat goed gekeken moet worden naar de herkomst van de financiering van het onroerend goed in Dubai en de juiste verwerking daarvan in aangiften. Op basis van een analyse zou er voldoende heffingsbelang (en nalevingstekort) van enige omvang zijn om de start van een project te rechtvaardigen.
Vermoedelijk is met name dit laatste aspect fiscaal relevant voor de Belastingdienst. Op basis van het belastingverdrag met de Verenigde Arabische Emiraten is wordt – kort samengevat – vastgoed belast ‘daar waar het staat’. Ook huurinkomsten worden volgens het verdrag belast waar het opkomt, dus in Dubai.[10] In zoverre zit daar geen heffingsbelang voor de Nederlandse fiscus. Interessanter voor de fiscus is de vraag waar het geld vandaan komt waarmee het vastgoed is aangekocht. In Dubai is het mogelijk om vastgoed te kopen met cash/contanten of crypto. Daar kan een verzwegen Nederlandse bron van inkomen achter zitten (box 1), verzwegen spaargeld of cryptobezit (box 3) of geld van buitenlandse familieleden (belang voor de schenk- en erfbelasting). In de praktijk zien wij dat het ook voorkomt dat Nederlanders door buitenlandse familieleden worden ingezet als ‘stroman’ om op hun naam vastgoed in Dubai te kopen. Met een Nederlands paspoort is het mogelijk om vastgoed te kopen en te registreren, iets wat in Dubai lang niet voor alle nationaliteiten geldt. In mei 2022 kwam bij de Belastingdienst aan het licht dat de buitenlandse partijen beschikten over een nog omvangrijker dataset binnen de zogenoemde Dubai Leaks. Om meer duidelijkheid te krijgen over de Nederlandse betrokkenheid zijn in december 2022 aanvullende gegevens opgevraagd bij een Amerikaanse instantie. Deze informatie bereikte de Belastingdienst via het CLO op 24 januari 2023. Kort daarop, in januari 2023, ontving de Belastingdienst via het CLO nogmaals spontaan verstrekte gegevens van een buitenlandse autoriteit. Dit betrof wederom een bestand met informatie over Nederlanders met onroerend goed in Dubai.
Deze opeenstapeling van signalen en datasets vormde voor de Belastingdienst uiteindelijk de directe aanleiding om het project Dubai Leaks (projectcode 1392) officieel te starten. Het project valt formeel onder het programma Verhuld Vermogen. Het Team Verhuld Vermogen van de Belastingdienst is vervolgens eind 2024 vragenbrieven gaan sturen naar Nederlanders over het verzwegen vastgoedbezit in Dubai. Op basis van artikel 47 AWR is een belastingplichtige verplicht om fiscaal relevante vragen te beantwoorden. Zoals gezegd zit het Nederlandse heffingsbelang vooral in de herkomst en verantwoording van het geld waarmee het vastgoed is aangekocht. Niet zozeer in het bezit op zichzelf. De vervolgvragen zullen met name gericht zijn op de aankoop en de bron van dit vermogen.
Welke informatie heeft de Belastingdienst?
De gelekte informatie uit de Dubai Leaks heeft volgens het Projectplan betrekking op de jaren 2017-2021. De Belastingdienst geeft echter aan dat de behandeling – lees: de navorderingsaanslagen en boeten – niet beperkt blijven tot enkel deze jaren. Dit betekent dat er ook informatie zal worden gevraagd over jaren waarover de Belastingdienst zelf nog geen informatie heeft. Een soort fishing expedition.
Uit het projectplan blijkt dat de Belastingdienst onderscheid heeft gemaakt tussen drie doelgroepen, met verschillende prioriteiten voor wat betreft de analyse en afhandeling. Interessant is ook dat van een groep personen alleen het paspoortnummer bekend was. Via de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens heeft de Belastingdienst ook de namen van deze groep kunnen achterhalen. Vermoedelijk ontvangt deze laatste groep (na analyse van de aangiften in Q3 2024) in 2025 ook vragenbrieven.
Het project maakt deel uit van de zogenoemde ‘paraplu-aanpak’ binnen het programma Verhuld Vermogen. Het voornaamste doel van het project is het afgeven van een duidelijk signaal: het verhullen van vermogen of inkomsten in het buitenland is niet langer zonder consequenties. Tegelijkertijd wordt richting compliant belastingplichtigen benadrukt dat overtreders van de fiscale regels daadwerkelijk worden opgespoord en aangepakt.
Risico’s voor fiscus
Bij de uitvoering signaleert de Belastingdienst zelf in het Projectplan al een wezenlijk risico: de betrouwbaarheid van de ontvangen gegevens. De Belastingdienst beschikt niet over de oorspronkelijke bronbestanden, maar uitsluitend over informatie die door derden (o.a. buitenlandse autoriteiten en instellingen) is aangeleverd. Daarnaast bestaat het gevaar van zogenoemde false positives. Deze signalering toont aan dat de Belastingdienst voor het opleggen van navorderingsaanslagen en boeten volledig afhankelijk is van informatie die wordt verstrekt door de Belastingplichtige naar aanleiding van de gestelde vragen. Het bezit van onroerend goed in Dubai zegt immers niets over de herkomst van het vermogen. Bij een weigerachtige belastingplichtige zou (los van informatiebeschikkingsprocedures) hooguit een box-3 navordering kunnen volgen over de jaren tijdens en voor de aankoop voor de (WOZ?) waarde, voor zover dit binnen de 12-jaars navorderingstermijn valt voor buitenlandse vermogensbestanddelen.
Mocht het bij bepaalde weigerachtige/ontkennende belastingplichtigen ooit komen tot een procedure bij de Belastingrechter, dan is het maar de vraag of de Belastingdienst met alleen deze informatie van derden kan voldoen aan zijn bewijslast. Een parallel valt te trekken met de KBLux-jurisprudentie waarin een anonieme (betaalde) tipgever microfiches had verstrekt. De verwachting van de Belastingdienst is volgens het Projectplan dat de eerste dossiers in 2025 worden afgerond. Deze ‘afronding’ betekent waarschijnlijk dat er navorderingsaanslagen en boeten worden opgelegd. Dat is procedureel echter pas het begin: ongetwijfeld zullen bewaarprocedures en beroepsprocedures gaan volgen, waarin de discussie over de rechtmatigheid van deze gegevensuitwisseling moet worden uitgekristalliseerd.
Inzet strafrecht
In het Projectplan wordt in ambtelijke taal tussen neus en lippen door nog vermeld dat conform het beleid altijd een advies in de Boete Advies Applicatie moet worden aangevraagd. Als dan blijkt dat een zaak voldoet aan het Protocol AAFD, wordt deze voor strafvervolging aangemeld. Met andere woorden: naast administratieve boeten ligt ook strafvervolging op de loer. Gelet op het hoofddoel van dit project – het signaal naar compliante belastingplichtigen dat boefjes worden bestraft, generale preventie – ligt het in de lijn der verwachting dat er zaken voor strafrechtelijke afdoening worden aangemeld.
De openbaarmaking van de stukken uit het project Dubai Leaks maakt duidelijk dat de Belastingdienst de komende jaren actief zal blijven optreden tegen verzwegen vermogens in de Emiraten. Daarbij wordt niet alleen fiscaal ingegrepen met navorderingsaanslagen en boetes, maar ligt in bepaalde gevallen ook strafrechtelijke vervolging op de loer. Ontvangt u een vragenbrief in dit kader, dan is het van groot belang om zorgvuldig en strategisch te reageren. De bewijslastverdeling, de rechtmatigheid van de gegevens en de mogelijke fiscale en strafrechtelijke gevolgen maken dit een complex speelveld. Het inschakelen van een gespecialiseerd fiscaal advocaat kan helpen om uw positie te beschermen, valkuilen te vermijden en een passende oplossing te bereiken.
[1] https://www.rijksoverheid.nl/documenten/woo-besluiten/2025/07/29/woo-besluit-informatie-vermogen-dubai “Besluit op een verzoek om informatie over welke instantie/wie informatie heeft aangeleverd over het aanhouden van vermogen in Dubai door cliënten van verzoeker. Het gaat om een verzoek op basis van de Wet open overheid (Woo).”
[2] Projectlogboek Dubai Leaks | Publicatie | Rijksoverheid.nl Chronologisch overzicht van de ondernomen stappen in het kader van Dubai Leaks, dat onderdeel is van het programma Verhuld Vermogen.
[3] Project Dubai Leaks – projectstukken | Publicatie | Rijksoverheid.nl Stukken van het project Dubai Leaks, naar aanleiding van een analyse van informatie over personen die een connectie hebben met Nederland, met onroerend goed in Dubai
[4] Projectplan Verhuld Vermogen | Publicatie | Rijksoverheid.nl Programma van de Belastingdienst om verhulde inkomens/vermogens te achterhalen en daarover alsnog de belasting te heffen. Dit om te bereiken dat alle Nederlandse belastingplichtigen belasting over hun vermogen en inkomen betalen, zowel in Nederland als in het buitenland.
[5] https://dubailand.gov.ae/en/ “Established in January 1960, the Dubai Land Department (DLD) aims to position the real estate sector as a key player on both regional and international fronts. Committed to delivering exceptional services, DLD not only shapes the necessary legislation but also fosters the growth of Dubai’s real estate industry. “
[6] https://c4ads.org/about-us/#originstory C4ADS is a nonprofit organization with a mission to defeat the illicit networks that threaten global peace and security.
[7] https://www.taxobservatory.eu/www-site/uploads/2022/05/APZO2022-6.pdf EU Tax Observatory Working Paper No. 1, Who owns offshore real estate? Evidence from Dubai may 2022 p.43
[8] Memo project Dubai Leaks op de zaak betrekking hebbende processtukken P. 2 van 5
[9] https://c4ads.org/wp-content/uploads/2025/04/C4ADS-2024-Annual-Report.pdf C4ADS Annual Report 2024 p. 17 ”C4ADS has worked to collect, curate, and expand our Dubai Property Database to 833,000 Dubai property control records, revealing even more secrets hidden in Dubai’s luxury real estate market. Our analysts significantly expanded the reach of our flagship 2022 Dubai Property project The 2024 “Dubai Unlocked” consortium brought together an even larger network of journalists—72 outlets from 70 countries—to facilitate wider investigative reporting on how illicit networks exploit Dubai to conceal and launder their ill-gotten wealth”
[10] https://wetten.overheid.nl/BWBV0003163/2010-06-02 Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Verenigde Arabische Emiraten tot het vermijden van dubbele belasting en het voorkomen van het ontgaan van belasting met betrekking tot belastingen naar het inkomen
