Op 25 juli 2018 heeft het Hof van Justitie in de zaak C-140/17 (Gmina Ryjewo) een belangrijke uitspraak gedaan over de reikwijdte van de zogenoemde btw-herzieningsregels. De btw-herzieningsregels hebben een ruimere werking dan tot op heden door de Nederlandse Belastingdienst is aangenomen. De btw-herzieningsregels kunnen volgens het Hof van Justitie tot gevolg hebben dat binnen tien jaar na de eerste gebruikneming van een MFA of gymnastiekzaal een aanvullende teruggaaf van btw kan bestaan. De aanvullende teruggaaf kan bestaan als de gymnastiekzaal of MFA bij de ingebruikneming niet geheel als btw-ondernemer in gebruik is genomen. Vervolgens wijzigt het gebruik en wordt de MFA of gymnastiekzaal geheel of voor een groter percentage als btw-ondernemer gebruikt.
Het arrest is ook voor de Nederlandse praktijk van belang. Thans loopt ook een procedure van de gemeente X bij de Nederlandse Hoge Raad over dit onderwerp. Bijgaand treft u een nadere beschouwing aan.
1. Feiten
De Poolse gemeente Ryjewo (hierna ook: de gemeente) is sinds 2005 opgenomen in het btw-ondernemersbestand van de Poolse Belastingdienst. De gemeente heeft in 2009 en 2010 een nieuw dorpshuis laten bouwen. De gemeente is het dorpshuis niet zelf gaan exploiteren maar heeft het nieuwe dorpshuis om niet overgedragen aan een cultureel centrum. De gemeente heeft de btw op de bouwkosten kostprijsverhogend c.q. als kosten geboekt.
In 2014 heeft de gemeente het dorpshuis weer in eigendom gekregen en is de gemeente het dorpshuis zelf gaan exploiteren. De gemeente is het dorpshuis ook gedeeltelijk belast met btw gaan exploiteren. Omdat de btw-herzieningstermijn nog niet is verstreken en de gemeente het dorpshuis gedeeltelijk belast met btw is gaan exploiteren claimt de gemeente op grond van de zogenoemde btw-herzieningsregels om een aanvullende teruggaaf van btw op de bouwkosten van het dorpshuis. De btw-herzieningstermijn bedraagt het jaar van ingebruikneming en de volgende negen boekjaren. Door de met btw belaste exploitatie van het dorpshuis is btw-ondernemerschap ontstaan.
De Poolse Belastingdienst neemt het standpunt in dat de gemeente geen recht heeft op een aanvullende teruggaaf van btw via de btw-herzieningsregels. De gemeente heeft het dorpshuis om niet c.q. gratis overgedragen aan het cultureel centrum en het dorpshuis derhalve niet als btw-ondernemer in gebruik genomen. Omdat het dorpshuis niet als btw-ondernemer in gebruik is genomen bestaat via de btw-herzieningsregels geen recht op teruggaaf van btw.
De gemeente Ryjewo is niet akkoord en stelt beroep in bij de Poolse belastingrechter. De Poolse belastingrechter stelt vragen aan het Hof van Justitie over de uitleg van de btw-herzieningsregels.
2. Hof van Justitie
Het Hof van Justitie oordeelt dat een gemeente in de situatie van de gemeente Ryjewo recht heeft op teruggaaf van btw via de btw-herzieningsregels. De gemeente heeft het dorpshuis niet ingebruik genomen voor overheidsactiviteiten zoals het geval was in de zaak van Waterschap Zeeuws Vlaanderen. Het dorpshuis kon voor met btw-belaste activiteiten als voor andere handelingen worden gebruikt. De gemeente heeft niet uitdrukkelijk bevestigd dat het dorpshuis voor btw-activiteiten worden gebruikt maar heeft dat ook niet uitgesloten. De btw-herzieningsregels zijn van toepassing.
3. Nederlandse praktijk
Het arrest heeft uitsluitend betekenis voor gemeentelijk vastgoed dat niet voor overheidsdoeleinden in gebruik is genomen. Het arrest kan volgens Taxnavigator relevant zijn voor bijvoorbeeld MFA’s, gymnastiekzalen, sportaccommodaties, sporthallen, kunstgrasvelden etc. Het arrest heeft volgens Taxnavigator geen betekenis voor gemeentehuizen, stadhuizen en stadskantoren omdat die gebouwen grotendeels of nagenoeg geheel als overheid in gebruik zijn genomen. Dit geldt ook voor parkeergarages, parkeerterreinen, parkeerdekken die als overheid c.q. via een parkeerbelasting worden geëxploiteerd.
4. Gymnastiekzaal
In zijn uitspraak van 15 augustus 2017, nr. 16/01149, heeft het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden een uitspraak gedaan in de zaak van de gemeente X over bewegingsonderwijs en de toepassing van de btw-herzieningsregels. De gemeente X heeft gymnastiekzalen in eerste instantie voor 40% om niet ter beschikking gesteld aan onderwijsinstellingen die basisonderwijs verzorgen in verband met het bewegingsonderwijs. Na een aantal jaren heeft de gemeente de gymnastiekzalen uitsluitend nog gebruikt voor met btw belaste activiteiten. De gemeente neemt het standpunt in dat zij via de btw-herzieningsregels over een aanvullende teruggaaf beschikt. Immers 40% van de btw is kostprijsverhogend geboekt en op grond van de btw-herzieningsrels bestaat een aanvullend recht op teruggaaf van btw. Volgens het Gerechtshof ontstaat geen aanvullende teruggaaf van btw op de bouwkosten van gymnastieklokalen. De gymnastiekzalen zijn volgens het Gerechtshof voor 40% niet in gebruik genomen als btw-ondernemer. De gemeente heeft beroep in cassatie ingesteld bij de Hoge Raad. Zoals wij hebben begrepen doet de Hoge Raad binnen zes maanden uit spraak in deze zaak.
5. Wanneer herziening-btw claimen
De aanvullende teruggaaf wordt in de laatste aangifte van het boekjaar geclaimd.
6. Afrondend
Heeft u een abonnement op Taxnavigator en wilt u een casus (kosteloos) met ons bespreken of even afstemmen dan kunt u uiteraard contact met ons opnemen.
Dit bericht is opgesteld door de redactie van Taxnavigator/eindredactie mr. dr. J.J.P.(Joep) Swinkels. Voor meer informatie: info@taxnavigator.nl
