Rente op een derdengeldenrekening kan leiden tot beperking btw-aftrek
Notarissen zijn wettelijk verplicht tot het aanhouden van een derdengeldenrekening. Op deze rekening wordt geld van cliënten en derden tijdelijk beheerd. De rechtbank Noord-Holland oordeelde recent dat het ontvangen van rente op deze rekening kan leiden tot een beperking van de btw-aftrek. Wat zijn hiervan de gevolgen voor jouw notariskantoor?
Wat zijn de feiten?
De rechtbank kwam tot dit oordeel in een zaak tussen een notariskantoor met een (grote) vastgoedpraktijk en de Belastingdienst. Door de grootte van de vastgoedpraktijk, bedraagt de rente die de notaris ontvangt ruim honderdduizend euro op jaarbasis. Omdat de gelden voor een korte periode op de derdenrekening staan, keert de notaris de rente niet uit aan de cliënten en derden. Het notariskantoor brengt vervolgens de btw op de algemene kosten volledig in aftrek. De Belastingdienst is het hier niet mee eens en stelt dat de rente moet worden gezien als van btw vrijgestelde omzet. Deze rente-inkomsten leiden dan tot een beperking van het recht op btw-aftrek op kosten en investeringen.
Uitspraak rechtbank Noord-Holland
De rechtbank is het eens met het standpunt van de Belastingdienst en oordeelde dat de rente van btw vrijgestelde omzet is. Een ondernemer die belaste en vrijgestelde omzet heeft, kan niet alle btw op kosten en investeringen aftrekken. Dat zijn dus extra kosten voor de notaris. Voor het deel van de totale omzet dat toerekenbaar is aan de rente-inkomsten, mag de btw op de (algemene) kosten en investeringen niet in aftrek worden gebracht. Volgens de rechtbank maakt de notaris niet aannemelijk dat de rente voortkomt uit louter het eigendom van de gelden. Verder vindt de rechtbank het aanhouden van een derdenrekening een rechtstreeks, duurzaam en noodzakelijk verlengstuk van de btw belastbare diensten als notariskantoor. En volgens de rechtbank is het ontvangen van de rente ook geen opbrengst uit bijkomstige financiële handelingen – die bij de aftrekberekening buiten beschouwing mag blijven – aangezien de rentebaten meer dan honderdduizend euro bedragen en daardoor niet ‘bijkomstig’ zijn. Het gevolg is dat niet alle btw aftrekbaar is. Btw op kosten die niet aftrekbaar is, vormen kosten voor het notariskantoor.
Gevolgen derdengeldenrekening voor jouw praktijk
Het is zowel voor een notariskantoor, als voor advocaten en deurwaarders met een verplichte derdengeldenrekening, van belang om de gevolgen van dit arrest in kaart te brengen. Want mogelijk is niet (meer) de volledige btw op (algemene) kosten en investeringen aftrekbaar. Deze zaak betreft weliswaar oudere jaren waarin er nog rente werd ontvangen op bankrekeningen en het oordeel is gebaseerd op de specifieke feiten en omstandigheden in deze zaak. Er is ook een periode geweest dat er negatieve rente betaald moest worden om geld te mogen aanhouden. In het laatste geval werd de negatieve rente door notarissen veelal in rekening gebracht aan de cliënt. Zowel het ontvangen als het doorbelasten van rente wordt door de Belastingdienst gezien als van btw vrijgestelde omzet. De situatie lijkt nu weer te wijzigen van negatieve rente naar rente die banken betalen op het aanhouden van geld. Hoe het zal aflopen in deze zaak moeten wij afwachten, want de belanghebbende heeft hoger beroep ingesteld.
Wilco Geelhoed en drs. Teunis van den Berg zijn adviseur omzetbelasting bij Moore MTH