Een weinig verbazende bevinding van het CBS: vooral personen uit de meest vermogende huishoudens van Nederland doen schenkingen. De 20% huishoudens met het meeste vermogen is goed voor 80% van de schenkingen. Bij de ontvangers heeft de rijkste 20% een aandeel van minder dan 50%. Jaarlijks wordt meer dan € 4 miljard geschonken.
Het statistiekbureau heeft op verzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties onderzoek gedaan naar schenkingen in de periode van 2007 tot 2015. In die periode is er gemiddeld per jaar ruim 80 duizend keer geschonken met gemiddeld een totale waarde van bijna € 4,5 miljard. Het CBS heeft alleen de schenkingen bekeken waarvoor aangifte bij de Belastingdienst is gedaan. ‘Omdat de fiscale afwikkeling van de schenkingen drie jaar kan duren, is 2015 het meest recente verslagjaar waarover definitieve cijfers kunnen worden gepubliceerd.’ In 90% van de gevallen gaat het om een schenking van ouder op kind. Van het totale geschonken bedrag werd meer dan 80% geschonken door personen uit de meest vermogende huishoudens. 60% van het ontvangen bedrag kwam terecht bij personen uit dergelijke huishoudens.
Groter aandeel minst vermogenden
Bij de minder welgestelde huishoudens is er wel een opwaartse trend. Het aandeel schenkingen aan personen uit de 20% minst vermogende huishoudens is gestegen van 5% in 2007 naar 16% in 2014. In 2015 was er een dip met een aandeel van 13%. ‘Vanaf 2011 ging het vooral om ontvangers van schenkingen ten behoeve van de eigen woning die ingezet konden worden voor aflossing van de hypotheekschuld. Deze ontvangers waren vaker minder vermogend omdat ze een relatief hoge hypotheekschuld hadden. Door de komst van de nieuwe erf- en schenkbelasting in 2010 werden veel schenkingen zwaarder belast, maar er kwamen hogere vrijstellingen voor bijdragen die waren bedoeld voor een studie of een woning.’
Driekwart schenkers is 65-plus
Schenkingen die onder de reguliere vrijstelling vallen, worden in meer dan 75% van de gevallen gedaan door een 65-plusser. In meer dan de helft van de gevallen is de schenker een 75-plusser. Ontvangers zijn meestal ouder dan 40 jaar. Dat gold grosso modo ook voor de schenkingen ten behoeve van de woning met een vrijgesteld bedrag van een ton (2013 en 2014).
Minder geschonken onder vrijstelling
Schenkingen die onder de reguliere vrijstellingen vallen, zijn na de invoering van de nieuwe erf- en schenkbelasting gedaald. Tot 2010 ging het om bijna € 4 miljard per jaar, daarna daalde het naar € 2,5 miljard. Uitzonderingen zijn 2013 en 2014, toen ruim 150.000 keer gebruik werd gemaakt van de mogelijkheid om een eenmalige schenking te doen ten behoeve van de eigen woning onder de verruimde vrijstelling van een ton. Dat leidde in beide jaren samen tot een totaal geschonken bedrag van € 10 miljard. Vooral in 2014 maakten ouders van die mogelijkheid gebruik: toen werd € 6,4 miljard geschonken onder de tijdelijke vrijstelling. Schenkers met een andere relatie tot de ontvanger stopten toen € 0,64 miljard in het huis van de ontvanger.
Ruim 70% van de geregistreerde schenkingen is belast. In meer dan 30% van de gevallen betaalt de schenker de verschuldigde belasting. Jaarlijks is rond de € 300 miljoen aan schenkbelasting geïnd. In 2013 en 2014 samen werd over geschonken bedragen voor de eigen woning ruim € 90 miljoen belasting geïncasseerd.
Ook interessant voor u! Cursus Schenk- en erfbelasting (incl. aangifte erfbelasting) op 21 mei 2019.