1. Achtergrond
Bedrijven die in Nederland verpakte producten op de markt brengen hebben op grond van Europees recht een zogenoemde producentenverantwoordelijkheid. Dit betekent dat producenten een verantwoordelijkheid hebben inzake de terugname en/of inzameling van gebruikte verpakkingen en/of verpakkingsafval. In Nederland ondersteunt de stichting Afvalfonds Verpakkingen bedrijven bij de werkzaamheden. Bedrijven betalen per kilo verpakking een financiële bijdrage aan stichting Afvalfonds Verpakkingen om de inzameling en recycling te verzorgen. Gemeenten verzorgen de inzameling en het scheiden van verpakkingen en ontvangen van de stichting Afvalfonds Verpakkingen een financiële bijdrage waarmee de werkzaamheden geheel, gedeeltelijk of voor een beperkt deel kunnen worden bekostigd.
2. Raamovereenkomst
Het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, het verpakkende bedrijfsleven en gemeenten hebben op 27 juni 2012 een raamovereenkomst gesloten over de aanpak van de dossiers verpakkingen en zwerfafval voor de jaren 2013 t/m 2022. In de overeenkomst wordt in artikel 2 vermeld dat het verpakkende bedrijfsleven zorgt voor een robuust en toereikend financieringsstelsel. De vergoedingen c.q. financiële bijdragen die gemeenten ontvangen worden jaarlijks geïndexeerd. In de raamovereenkomst zijn geen specifieke prestatieafspraken opgenomen.
3. Financiële bijdrage van Stichting Afvalfonds Verpakkingen
Is de financiële bijdrage van Stichting Afvalfonds Verpakkingen belast met btw? Dat is volgens Taxnavigator maar zeer de vraag. Wordt door gemeenten een prestatie onder bezwarende titel verricht? De gemeenten handelen als overheid bij het ophalen en inzamelen van huisvuil. Gemeenten brengen de kosten via een afvalstoffenbelasting in rekening bij de burger. Daarnaast ontvangen gemeenten een financiële bijdrage van stichting Afvalfonds Verpakkingen. Verleent de gemeente als overheid een dienst aan de burger en verleent de gemeente met betrekking tot dezelfde activiteit als btw-ondernemer onder bezwarende titel een dienst aan stichting Afvalfonds Verpakkingen?
In de arresten van 19 oktober 2018 in de zaak met nrs. 17/02608 en 17/02609 van de gemeente Zwijndrecht, zaak 17/02812 van de gemeente Barendrecht en zaak 17/02816 van de gemeente Brielle oordeelt de Hoge Raad dat tussen de prestatie en de vergoeding voor die prestatie ook een direct verband moet bestaan. Bestaat tussen de werkzaamheden van de gemeente inzake de inzameling van verpakkingsafval en de financiële bijdragen Stichting Afvalfonds Verpakkingen een direct verband? Volgens Taxnavigator zal die vraag niet zonder meer met ja worden beantwoord door het Hof van Justitie. Niet iedere financiële bijdrage die wordt ontvangen is een vergoeding voor dienstverlening.
4. Gevolgen belastingplicht
Wat zijn de fiscale gevolgen als gemeenten onder bezwarende titel diensten verlenen aan stichting Afvalfonds Verpakkingen en de ontvangen vergoeding is belast met btw. Ter zake speelt de voldoening van btw en het recht op aftrek van btw op de kosten.
Gemeenten moeten btw voldoen en moeten met stichting Afvalfonds Verpakkingen afspraken maken over de facturering. Wie maakt de factuur op en wat wordt op de factuur vermeld? Geldt de btw-verleggingsregel inzake afval?
Omdat gemeenten een met btw belaste prestatie verrichten hebben gemeenten recht op aftrek c.q. teruggaaf van btw op kosten inzake het scheiden van afval. Daarnaast bestaat een recht op compensatie van btw op de kosten omdat het ophalen van huisvuil een overheidstaak betreft. Met betrekking tot het product huishoudelijk afval moeten mixpercentages worden opgesteld als de gemeente onder bezwarende titel een prestatie verricht aan stichting Afvalfonds Verpakkingen.
Dit bericht is opgesteld door de redactie van Taxnavigator/eindredactie mr. dr. J.J.P.(Joep) Swinkels. Voor meer informatie: info@taxnavigator.nl ©