Eigenaren van een eigen woning kunnen de betaalde hypotheekrente aftrekken van hun inkomen, en hebben zo jaarlijks recht op een belastingteruggave. Vanwege de eigen woning moet er echter ook een bedrag worden bijgeteld, het zogenoemde eigenwoningforfait. Voor een deel van de eigenaren doet dat weinig pijn, het bedrag dat moet worden bijgeteld is 0,35% van de WOZ-waarde van de woning. De hypotheekrente is meestal fors hoger.
Maar voor een steeds groter deel van de huiseigenaren doet het wel pijn. Al vele jaren geldt namelijk een regeling waarbij over een bepaalde waarde van de woning 2,35% moet worden bijgeteld, in plaats van 0,35%.
Voor 2023 ligt die grens op € 1.200.000, en dat betekent het volgende voor een woning met een WOZ-waarde van € 1.500.000 . Tot de waarde van € 1.200.000 wordt 0,35% bijgeteld (€ 4.200) plus 2,35% over het meerdere van € 300.000 (€ 7.050), en dat maakt samen een bijtelling van € 11.250. Hierdoor vervalt een groot deel van de aftrek van de hypotheekrente.
Ook voor huiseigenaren zonder hypotheek gaat dit in de toekomst steeds meer pijn doen. Tot en met het jaar 2018 werd het eigenwoningforfait op nihil gesteld, als er helemaal geen hypotheek op de woning zat. In dat geval had je dus geen last van de bijtelling, ook niet als die over een deel van de waarde 2,35% bedroeg.
Maar vanaf 2019 wordt dit eigenwoningforfait wel in stapjes meegenomen, en wel in 30 jaar tot de volle 100% van het forfait is bereikt. Bij een WOZ-waarde van € 1.500.000 en zonder aftrek hypotheekrente, betekent dat voor 2023 een bijtelling van 16,67% van € 11.250 is € 1.875. Voor 2024 is de bijtelling 20% en zo wordt dat elk jaar 3,33% hoger.
De vraag is natuurlijk waarom de bijtelling voor woningen boven een bepaalde waarde hoger is, dan voor woningen met een lagere waarde. De onderbouwing bij de wetgeving is dat vanaf een bepaalde waarde van een woning sprake zou zijn van beleggen. Veel mensen kunnen die redenering niet volgen en denken dat de werkelijke reden is om via deze weg de aftrek van hypotheekrente te beperken.
De onderbouwing, en vervolgens de gekozen grenzen (ooit gesteld op € 1.000.000) lijken een bepaalde mate van willekeur te kennen. Daarnaast zijn er andere belangrijke omstandigheden die de onderbouwing naar mijn mening onderuit halen, waardoor deze wetgeving net zoals bij box 3 niet in stand kan blijven. De huidige wetgeving inzake de hogere bijtelling voor duurdere woningen kan dan gezien worden als een niet toegelaten inbreuk op het eigendomsrecht.
Bovenstaande redenen zijn voor mij aanleiding geweest bezwaar aan te tekenen tegen belastingaanslagen waarin de hogere bijtelling van 2,35% voor de woning is verwerkt. Dat kan voor alle aanslagen inkomstenbelasting die nog niet definitief vaststaan. Als aan het bezwaar wordt tegemoet gekomen, zou dat voor een woning van € 1.500.000 een bedrag van € 6.000 aan bijtelling schelen. Dat kan door de aftrekbare hypotheekrente in 2023 en verdere jaren belasting al snel € 2.500 (42%) per jaar aan belasting besparen, bestaande uit het normale tarief van 36% en de hogere algemene heffingskorting van 6%.
