Bij de behandeling van de Wet plan van aanpak witwassen nam, de Kamer een amendement aan die bedrijven en de overheid verplicht contant geld bij kleine betalingen te accepteren. Minister Heinen laat weten een voorstander te zijn van een acceptatieplicht, maar hij heeft tijd nodig om het amendement in besluiten om te zetten.
Belangrijk
Heinen noemt een acceptatieplicht belangrijk omdat veel mensen afhankelijk zijn van het gebruik van contant geld, bijvoorbeeld omdat zij moeite hebben met elektronisch betalen. Ook is contant geld de belangrijkste terugvaloptie bij verstoringen in het elektronische toonbankbetalingsverkeer.
Advies ECB
Na de stemmingen is gebleken dat de inhoud van dit amendement valt onder de verplichting om de ECB om advies te vragen over ontwerpbepalingen die te maken hebben met betaalmiddelen. Om aan deze verdragsrechtelijke verplichting te voldoen, heeft Heinen een adviesaanvraag aan de ECB gestuurd, met het verzoek binnen vier weken een advies uit te brengen.
Reikwijdte en uitzonderingen
De voorgestelde acceptatieplicht heeft een brede reikwijdte, laat Heinen de Kamer weten. Op wetsniveau is de plicht om contant geld te accepteren slechts beperkt tot betalingen tussen, kort gezegd, een particuliere partij en een zakelijke partij. In dat geval moet de zakelijke partij contant geld accepteren tot een bedrag van €3.000.
Proportioneel
Om de acceptatieplicht proportioneel en uitvoerbaar te maken, zijn er ook uitzonderingen nodig, aldus Heinen. Zo moeten overheidsboetes giraal te innen blijven, zoals dat nu al het geval is. En een acceptatieplicht voor periodieke betalingen voor bijvoorbeeld energie, de krant of een verzekering vindt Heinen ook niet praktisch.
Uit onderzoek in opdracht van DNB blijkt dat sommige ondernemers contant geld weigeren, bijvoorbeeld vanwege de snelheid en efficiëntie van girale betalingen, de lagere verwerkingskosten en foutkans, een eenvoudigere boekhouding of het tegengaan van diefstal door het eigen personeel. Het ligt voor Heinen niet voor de hand om hierom uitzonderingen op de acceptatieplicht te maken, omdat deze redenen niet op lijken te wegen tegen de publieke belangen van contant geld.
Veiligheid
Daarnaast zijn er ondernemers die contant geld weigeren om veiligheidsredenen, bijvoorbeeld na een reeks overvallen. De minister vindt het van belang om goed te kijken naar de uitzonderingen vanwege de veiligheid. Enerzijds moet het bijvoorbeeld voor ondernemers met een hoog risico op overvallen mogelijk zijn om, al dan niet tijdelijk, geen contant geld te gebruiken. Anderzijds vindt de minister het niet wenselijk dat een veiligheidsuitzondering door iedereen kan worden ingeroepen, want dat kan de brede acceptatie van contant geld ondermijnen. De noodzaak of wenselijkheid van andere uitzonderingen wil Heinen nog nader bezien. Te denken valt aan onbemande tankstations, verkoopautomaten, laadpalen en tolwegen.
Vervolgproces
Heinen is inmiddels begonnen met de voorbereidingen voor het uitzonderingsbesluit. In het proces zal hij belanghebbenden, waaronder ondernemers- en consumentenorganisaties betrekken en oog hebben voor de (financiële) gevolgen die de acceptatieplicht voor hen kan hebben. Hij moet de inwerkingtreding van de acceptatieplicht daartoe wel uitstellen, zodat het gelijktijdig met het uitzonderingsbesluit in werking kan treden.
