Negen vragen en antwoorden over de handhaving van de Belastingdienst, het werken als zzp’er en schijnzelfstandigheid.
1 Wanneer is sprake van schijnzelfstandigheid?
Als organisaties een zzp’er inschakelen voor een opdracht die in loondienst hoort.
2 Hoe ziet de handhaving van de Belastingdienst in 2025 eruit?
Sinds 1 januari 2025 handhaaft de Belastingdienst volledig op schijnzelfstandigheid. De Belastingdienst begint in principe met een bedrijfsbezoek. De opdrachtgever wordt zo nodig gewaarschuwd voor risico’s op schijnzelfstandigheid. Soms een direct een boekenonderzoek aan de orde komen. Kijk voor meer informatie in het Handhavingsplan arbeidsrelaties, tranche 2025.
Daarnaast worden er over 2025 geen boetes opgelegd, maar er kunnen wel naheffingsaanslagen loonheffingen worden opgelegd.
3 Wat verandert er per 1 januari 2026 aan de handhaving?
Vanaf 1 januari 2026 is weer sprake van reguliere handhaving. De Belastingdienst zal dan net als voorheen voorlichting geven, op verzoek vooroverleg voeren en bedrijfsbezoeken en boekenonderzoek doen.
Over tijdvakken vanaf 1 januari 2026 past de Belastingdienst weer de normale regels voor het opleggen van boetes toe.
4 Wat is een naheffing?
Dan heft de Belastingdienst te weinig betaalde loonheffingen na die de opdrachtgever eigenlijk verschuldigd was. Dit kan tot maximaal 5 jaar terug, maar niet verder terug dan 1 januari 2025. Tenzij een eerdere aanwijzing van de Belastingdienst niet is opgevolgd of sprake is van kwaadwillendheid.
5 Zelfstandigen zien door de opheffing van het handhavingsmoratorium hun opdrachten teruglopen door terughoudendheid van opdrachtgevers. Dat kan toch niet de bedoeling zijn?
Het is niet de bedoeling om zelfstandigen te beoordelen. Zij leveren een belangrijke bijdrage aan de economie. Als je echt een ondernemer bent en zelfstandig werkt, kun je dat gewoon blijven doen.
De inzet van schijnzelfstandigen leidt tot oneerlijke concurrentie en ongelijke arbeidsvoorwaarden. Het kabinet wil deze balans op de arbeidsmarkt herstellen. De opheffing van het handhavingsmoratorium is één van de maatregelen om dit te bereiken.
Als de opdracht voldoet aan de criteria om buiten loondienst te werken, kun je als opdrachtgever en opdrachtnemer gerust de samenwerking met elkaar aangaan. De keuzehulp op www.hetjuistecontract.nl kan hierbij helpen.
6 Aan welke criteria moet een opdracht voldoen om als zelfstandige te kunnen werken?
Om dit te beoordelen, worden alle feiten en omstandigheden gewogen. Deze staan beschreven in de Toelichting beoordeling arbeidsrelaties. Je kunt hierbij denken aan de vraag of je ondernemersrisico loopt, wat je doet om opdrachten te krijgen, hoeveel opdrachtgevers je hebt en hoelang je meestal voor een bepaalde opdrachtgever werkt.
Als je meer inzicht wil krijgen in de situatie, kun je de keuzehulp www.hetjuistecontract.nl invullen.
7 Kun je een zelfstandige inschakelen als vervanging bij ziekte zonder dat sprake is van schijnzelfstandigheid?
Of je een zelfstandige kunt inschakelen, hangt af van de manier waarop er wordt gewerkt. Er wordt gekeken naar bijvoorbeeld de gezagsverhouding, of je met eigen materialen werkt, en hoe de functie is vormgegeven. Zie ook de Toelichting beoordeling arbeidsrelaties.
De reden voor het inhuren van zzp’ers (bijvoorbeeld piekdrukte en ziekte) is daarbij niet van belang.
Als een werknemer door een zelfstandige wordt vervangen, waarbij de werkzaamheden één op één worden overgenomen, is dit een indicatie van loondienst.
8 Hoe gaat Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) om met inhuur van zzp’ers?
Bij de uitvoeringsorganisatie die werkt aan de hersteloperatie toeslagen lukt het niet om schijnzelfstandigheid tot 0 terug te brengen. Het kabinet wil zo snel mogelijk recht doen aan de ouders en kinderen van de toeslagenaffaire. Hierdoor ontstaat de situatie dat de Belastingdienst kan handhaven bij UHT en vanaf volgend jaar mogelijk boetes oplegt. Het kabinet blijft werken aan het terugdringen van schijnzelfstandigheid zonder dat dit extra vertraging oplevert voor de ouders en kinderen van de toeslagenaffaire.
9 Er wordt gesproken over een ‘zachte landing’, wat wordt daarmee bedoeld?
Bij het ministerie van Financiën en de Belastingdienst is begrip voor het feit dat het opheffen van het handhavingsmoratorium spanning oplevert.
Met een zachte landing wordt bedoeld:
- Geen boetes over 2025.
- Goedgekeurde modelovereenkomsten blijven geldig tot eind 2029.
- De Belastingdienst kan een boekenonderzoek richten op de meest recente tijdvakken zodat het financieel risico in eerste instantie beperkt blijft.
- Pas als na boekenonderzoek schijnzelfstandigheid wordt geconstateerd, kan dit leiden tot een correctieverplichting of naheffing tot maximaal vijf jaar terug, en niet verder dan 1 januari 2025.
Bekijk ook deze handige links:
www.beoordelingarbeidsrelatie.nl
Bron: Ministerie van Financiën
