
De aandeelhouders, onder wie oprichters Ton van der Veldt en Piet Mars, hebben de aandelen overgedragen aan de stichtingen Contribute en Pharus. Die worden deels door de families bestuurd. Het aandeelhouderschap levert de goededoelenstichtingen naar schatting jaarlijks zo’n € 20 miljoen dividend op. Aan de aandelen is geen stemrecht verbonden.
Egoïstische regering
AFAS boekte afgelopen jaar op € 325 miljoen omzet € 127 miljoen winst. Het heeft sinds begin dit jaar een vierdaagse werkweek en bood in 2022 alle medewerkers een lening van € 25.000 om het eigen huis te verduurzamen. Het familiebedrijf heeft naastenliefde hoog in het vaandel staan en voelt zich verantwoordelijk nu sterk wordt bezuinigd op ontwikkelingshulp, zegt Van der Veldt. “De regering heeft een ‘eigen volk eerst’-houding. Dat is egoïstisch. We zijn een van de rijkste landen ter wereld. Zelfs met kleine donaties kun je miljoenen mensenlevens veranderen.”
Vermogenslimiet
Van der Veldt en Mars hebben allebei een notering in de Quote 500 met een geschat vermogen van ruim € 800 miljoen, vooral gebaseerd op de waarde van AFAS. Ze zien wel wat in het zogenoemde limitarisme, de beweging die een grens aan rijkdom bepleit. “Niemand heeft meer dan € 100 miljoen op de bank nodig. Dat slaat nergens op.”
De daad is nu bij het woord gevoegd door de aandelen te schenken. “Wij hebben voor onszelf geconcludeerd: we hebben genoeg. En als je geeft aan een ander, krijg je daar een ongelofelijk fijn gevoel voor terug. Dat is veel waard.” Het bedrijf schenkt sinds 2019 zo’n 3% van de omzet aan goede doelen.
Nederlandse bedrijven schenken niet
Volgens hoogleraar filantropie René Bekkers is de stap van AFAS zeldzaam. “Veel Nederlandse vermogende families hebben weliswaar een eigen foundation, maar dit grootgeefgedrag is uitzonderlijk. De dag dat bijvoorbeeld John de Mol zijn bedrijf in een stichting zet, moet nog komen.” In het buitenland komt het wel voor: de oprichter van kledingmerk Patagonia schonk in 2022 zijn hele bedrijf aan een goed doel.
Schenken nog minder aantrekkelijk
Kanttekening is dat AFAS nog gebruik kon maken van de fiscale regeling die belastingvrij schenken uit de vennootschap mogelijk maakte. Die regeling is per 1 januari vervallen: giften worden nu beschouwd als winstuitkering waarover 31% dividendbelasting moet worden betaald. Dat was een besluit van VVD, PVV, NSC en BBB om € 61 miljoen te kunnen bezuinigen.
Dat besluit is volgens Bekkers doodzonde. “Het wordt voor ondernemers een stuk minder aantrekkelijk om te schenken, omdat ze fors belasting moeten betalen. Dat staat haaks op het beleid van het kabinet, dat zich terugtrekt uit ontwikkelingshulp. Als je wilt dat bedrijven en particulieren dan meer verantwoordelijkheid nemen, moet je zulke fiscale voordelen niet afbreken.”
Van der Veldt geeft aan dat de schenkingsregeling de gift van AFAS mogelijk maakte. “Als we dat nu zouden willen doen, betaalden we voor die schenking honderden miljoenen euro’s. Dat is geld dat we helemaal niet hebben.”
Bron: de Volkskrant