Met nog een week te gaan heeft ruim een op de vier ondernemers die een TVL-voorschot hebben ontvangen voor het laatste kwartaal van vorig jaar, nog geen vaststellingsaanvraag gedaan. Dat meldt het kabinet in de laatste voortgangsrapportage rondom de corona-steunmaatregelen.
De ministers Adriaansens (EZK), Van Gennip (SZW) en Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) en staatssecretaris Van Rij (Fiscaliteit en Belastingdienst) hebben de Tweede Kamer de voortgangsrapportage gestuurd van de verschillende steunpakketten. Voor de TVL van het laatste kwartaal vorig jaar en het eerste kwartaal van dit jaar heeft ruim een kwart (27%) nog geen vaststellingsverzoek ingediend, zo blijkt. Voor de eerdere periodes is de termijn gesloten; 98% heeft daar een vaststellingsverzoek ingediend. Voor de resterende bedrijven wordt de TVL ambtshalve vastgesteld. ‘Op dit moment zijn er 11.785 ambtshalve vaststellingen uitgevoerd. 7.713 hiervan zijn vastgesteld op 0, wat betekent dat de ondernemer het gehele verleningsbedrag moet terugbetalen. 4.072 zijn vastgesteld op een bedrag lager en 1.324 op een bedrag hoger dan de initiële verlening.’ De ambtshalve vaststelling verloopt geruisloos: de RVO krijgt weinig telefoon en er worden weinig bezwaren ingediend. Aanvragen van de definitieve vaststelling kan voor het laatste kwartaal van 2021 nog tot 31 oktober (aanstaande maandag) en voor het eerste kwartaal van dit jaar nog tot 1 februari. De TVL-startersregelingen leverden 1.328 aanvragen op, waarvan tot nu toe 61% is toegekend. 19% is afgewezen.
Vaststelling NOW: vaker nabetaling
De stand van zaken met betrekking tot de NOW laat zien dat de definitieve vaststelling steeds vaker leidt tot een nabetaling. Van de tot nu toe 6.500 verwerkte vaststellingsaanvragen heeft 75% tot een nabetaling geleid. In de eerste twee NOW-periodes leidde juist een meerderheid van 70% van de vaststellingen tot een terugvordering. Vanaf de NOW 3-regeling is in de meeste gevallen sprake van een nabetaling. ‘Het terugvorderen van (een gedeelte van) het voorschot kan meerdere oorzaken hebben. Voor het grootste deel volgt dit hoofdzakelijk uit een lager omzetverlies dan verwacht, voor een kleiner deel uit een daling van de loonsom. Een combinatie is ook mogelijk.’
Geen aanvraag is voorschot terugbetalen
Kanttekening daarbij is wel dat het bij de latere NOW-regelingen om veel minder aanvragen gaat; NOW 1 betrof nog ruim 133.000 aanvragen, bij NOW 5 (november-december 2021) ging het om ruim 10.000 aanvragen. Ook bij de laatste twee NOW-regelingen heeft grofweg een kwart nog geen vaststellingsverzoek ingediend. Dat kan nog tot 23 februari volgend jaar. Aanvragen is bij de NOW een must: ‘Bij het uiteindelijk uitblijven van een vaststellingsaanvraag door de werkgever gaat UWV over tot ambtelijke nihilstelling.’
Terugvorderen van een te hoog voorschot verloopt in 90% van de gevallen zonder problemen. ‘Daarnaast is het UWV coulant met het terugvorderen: indien nodig kan er een betalingsregeling of uitstel van betaling worden afgesproken. De betalingsregelingen lijken tot nu toe haalbaar voor werkgevers.’ Het gros betaalt in een keer; 32,5% heeft een betalingsregeling aangevraagd; uitstel is door iets minder dan 1% aangevraagd. ‘UWV constateert dat er de laatste tijd meer gebruik wordt gemaakt van de maximale betalingstermijnen binnen de betalingsafspraken.’
Belastinguitstel: vooral mkb betaalt snel terug
Vanaf 1 oktober moeten ondernemers beginnen met het terugbetalen van uitgestelde belastingen. In totaal stond eind september zo’n € 20,3 miljard aan uitgestelde belasting open bij ondernemers. Ruim de helft van het oorspronkelijke bedrag (ruim € 40 miljard) is al terugbetaald. Er hebben 400.000 ondernemingen uitstel gevraagd en ruim 266.000 hebben dat ook gekregen. ‘Een beperkt aantal grote ondernemingen is verantwoordelijk voor het gros van de uitstaande belastingschuld, terwijl er veel kleinere IB-ondernemers zijn met een beperkte schuld. Ten opzichte van de vorige monitoringsbrief is vooral de schuld bij middelgrote bedrijven afgenomen.’ Kleine bedrijven (totale schuld € 4,5 miljard) staan gemiddeld voor € 29.000 bij de fiscus in het krijt, bij middelgrote bedrijven (totaal € 8,1 miljard) is de openstaande rekening gemiddeld € 77.000. Grootbedrijven moeten gemiddeld nog ruim een miljoen afrekenen. Zij staan voor € 7 miljard op de lat. De (zakelijke) dienstverlening, holdings, de detailhandel en de horeca hebben de grootste schulden. Volgens Financiën zijn de aflossingsrisico’s het grootst bij de handel, de dienstverlening, transport en opslag en de financiële instellingen.
53 keer strafrechtelijk onderzoek
Bezwaar maken tegen een NOW-vaststelling is zeker niet kansloos: over alle periodes wordt zo’n 38 tot 51 % gegrond verklaard.
Misbruik en oneigenlijk gebruik van de TVL-regeling is vooral in 2020 geconstateerd; dat gebeurde bij ongeveer 6% van de aanvragen. Voor alle steunregelingen tezamen heeft de Arbeidsinspectie tot 1 juli 2022 van verschillende partijen 1.310 signalen ontvangen van mogelijke strafbare feiten. 642 van deze signalen waren afkomstig van de Financial Intelligence Unit (FIU). Er zijn tot en met juni 53 strafrechtelijke onderzoeken gestart.