De Belastingdienst onderzoekt steeds minder vaak actief de belastingaangiften van Nederlandse bedrijven. In de laatste twintig jaar is het aantal boekenonderzoeken bij bedrijven met wel 70% gedaald en een kwart van de grote bedrijven wordt niet meer gecontroleerd.
Horizontaal toezicht
Dat blijkt uit onderzoek van Investico voor Trouw en de Groene Amsterdammer. Sinds 2005 experimenteert de Belastingdienst met ‘horizontaal toezicht’. Bedrijven kunnen daaraan deelnemen mits hun administratie op orde is. Doordat ze meer informatie uit zichzelf delen met de Belasting, hoeft de dienst bij deze bedrijven geen boekenonderzoek meer uit te voeren.
Steeds meer deelnemers
Volgens de onderzoekers is horizontaal toezicht inmiddels echter geen experiment meer. De afgelopen jaren zijn steeds meer bedrijven deel gaan nemen aan het toezichtsysteem. Inmiddels is het aantal gegroeid tot bijna 2000 bedrijven en 113.000 MKB’ers. In 2015 werden er nog slechts 26.000 boekenonderzoeken uitgevoerd, oftewel 58.000 minder dan in 1996. Dat is een afname van bijna 70%.
Beter belasting betalen?
Volgens de Belastingdienst betalen bedrijven beter belasting als ze van de belastingdienst het vertrouwen krijgen. Veel inspecteurs zijn echter sceptisch en vermoeden dat Nederland miljarden aan belastinginkomsten misloopt. Uitrekenen welk standpunt op waarheid berust, blijkt wegens gebrekkige cijfers onmogelijk.
Werkdruk
De Belastingdienst voerde het systeem onder meer in om personeel en tijd te besparen, maar die doelstelling blijkt niet te zijn gehaald. Inspecteurs trokken 5 jaar geleden via vakbondsorganisatie FNV aan de bel, omdat de werkdruk alleen maar toeneemt. De tijd die inspecteurs eerst aan boekenonderzoeken besteedden, blijkt nu nodig voor overleg met bedrijven.