De Panama Papers leiden tot een nieuwe golf van publiciteit, nu is gebleken dat ook anderhalf jaar na het naar buiten komen van 1,2 miljoen documenten van Mossack Fonseca, het Panamese bedrijf dat centraal staat in het schandaal, de systemen bij dat kantoor zo lek bleven als een mandje. Uit nieuwe informatie, vooral e-mails en brieven, blijkt dat het kantoor vaak geen idee had van wie de klanten waren, schrijven FD en Trouw.
Ingewikkelde constructies, het gebruikmaken van tussenpersonen en zogenoemde aandelen aan toonder maakten dat ook medewerkers van Mosseck Fosseca het spoor bijster waren. De Süddeutsche Zeitung, die de 1,2 miljoen documenten in handen kreeg, heeft deze via het International Consortium of Investigative Journalists gedeeld met meer dan 100 onderzoeksjournalisten wereldwijd, in Nederland met medewerkers van Trouw en het FD. Het nieuwe lek toont dat klanten kort na de eerste publicaties in 2016 Mossack Fonseca overspoelen met verzoeken om bedrijven op te heffen of te verplaatsen.
In de landen waar het bedrijf de meeste vennootschappen beheert, Panama en de Britse Maagdeneilanden, weet het in bijna driekwart van de gevallen niet wie de uiteindelijke eigenaar (ubo) is. In de dertig landen waar Mossack Fonseca actief was, is het volgens de wet- en regelgeving verplicht om te weten welke personen achter constructies steken, om het risico op witwassen, drugshandel en terrorismefinanciering te verminderen.
Goudmijn
De Panama Papers blijken een goudmijn voor de Nederlandse Belastingdienst. Die vond 512 Nederlandse personen en rechtspersonen in de Panama Papers van mei 2016. Daarvan waren er 471 te identificeren. In meer dan de helft daarvan leidde dit tot nader onderzoek, schrijft het FD. Eind 2017 resulteerde dat in een eerste reeks van €6,2 miljoen aan aanslagen. Het lek zal vermoedelijk ook leiden tot een aantal strafonderzoeken. In ieder geval naar het Nederlandse trustkantoor Infintax, dat nauw samenwerkte met Mossack Fonseca.
Rechtshulpverzoeken
Volgens het Panamese openbaar ministerie deed Nederland tussen 2016 en 2018 vijf rechtshulpverzoeken. Ook bij het Duitse Bundeskriminalamt, dat de informatie uit de Panama Papers kocht van een onbekende bron, vroeg Nederland informatie op voor strafonderzoeken, laat de Duitse politie de Süddeutsche Zeitung weten. Het Nederlandse OM doet daar geen uitspraken over. Het ministerie van Financiën meldt zeventien informatieverzoeken te hebben verstuurd aan de Duitse fiscus. Verder zijn 36 verzoeken ingediend bij fiscale autoriteiten in 16 andere landen.
Vastgoedmagnaat en erfgenamen V&D
In het nieuwe lek, waar gegevens tot eind 2017 in zitten, staan 180 nieuwe Nederlandse namen. Onder hen zijn twee achterkleinkinderen van V&D-grondlegger Anton Dreesmann en een Amsterdamse vastgoedmagnaat. In het lek van 2016 stonden ruim 500 Nederlandse namen. Mossack Fonseca is opgeheven. Het bedrijf liep teveel averij op als gevolg van de enorme reputatieschade.