Het kabinet wil er met de Wet minimumbeloning zelfstandigen en zelfstandigenverklaring als vervanger van de Wet DBA onder andere voor zorgen dat opdrachtgevers zekerheid krijgen dat er geen sprake is van een dienstbetrekking en arbeidsovereenkomst met een opdrachtnemer. Met een geldige zelfstandigenverklaring krijgen werkenden en hun werkverstrekkers aan de bovenkant van de arbeidsmarkt op voorhand de zekerheid dat de arbeidsrelatie voor de loonheffingen en de werknemersverzekeringen niet wordt gekwalificeerd als een dienstbetrekking. Ze krijgen daarnaast zoveel mogelijk zekerheid ten aanzien van de arbeidsrechtelijke gevolgen.
Opdrachtgeversverklaring en verduidelijking gezag
Om die zekerheid over de arbeidsrelatie te vergroten heeft het kabinet naast de zelfstandigenverklaring ook andere maatregelen geformuleerd:
Opdrachtgeversverklaring: Het kabinet werkt een webmodule uit waarmee opdrachtgevers een opdrachtgeversverklaring kunnen verkrijgen als uit beantwoording van de vragen blijkt dat er sprake is van werken buitendienstbetrekking. Daarmee wordt beoogd dat ze zekerheid krijgen over de kwalificatie van de arbeidsrelatie voor de loonheffingen.
Verduidelijking gezag: Zoals afgesproken in het regeerakkoord is verduidelijkt wanneer er sprake is van een gezagsverhouding. Daarmee krijgen opdrachtgevers een handvat om zelf te beoordelen of er sprake zou moeten zijn van een dienstbetrekking voor de loonheffingen. Conform de motie Wiersma/ Van Weyenberg is dit versneld uitgevoerd en is het gezagscriterium verduidelijkt per 1 januari 2019.
Zelfstandigenverklaring
Voor de bovenkant van de arbeidsmarkt komt er bovendien de mogelijkheid tot het afleggen van een zelfstandigenverklaring. Op basis van een geldige zelfstandigenverklaring krijgen partijen niet alleen zekerheid over loonheffingen en over werknemersverzekeringen, maar ook – voor zo ver mogelijk – over arbeidsrechtelijke gevolgen, pensioenverplichtingen en cao-bepalingen.
Het nu ter consultatie gepubliceerde wetsvoorstel voorziet in een uitwerking van de zelfstandigenverklaring. Met een geldige zelfstandigenverklaring krijgen werkenden en hun werkverstrekkers op voorhand de zekerheid dat de arbeidsrelatie voor de loonheffingen en de werknemersverzekeringen niet wordt gekwalificeerd als een dienstbetrekking. Ze krijgen daarnaast zoveel mogelijk zekerheid ten aanzien van de arbeidsrechtelijke gevolgen. Op grond van Europees en internationaal recht genieten bepaalde werkenden bescherming als hun arbeidsrelatie voldoet aan een aantal criteria. Het is daarom niet mogelijk om volledige zekerheid te geven ten aanzien van de arbeidsrechtelijke gevolgen. Veelal geldt dat als iemand gedurende een bepaalde tijd voor een ander en onder diens gezag prestaties levert en als tegenprestatie een vergoeding ontvangt, op grond van Europese richtlijnen bepaalde bescherming (bijvoorbeeld vakantiedagen) in acht genomen moet worden. De rechten die op grond van deze arbeidsverhouding gelden, kunnen niet uitgezonderd worden.
Door gebruik van een geldige zelfstandigenverklaring krijgen partijen dus de zekerheid dat er geen sprake is van een dienstbetrekking en arbeidsovereenkomst en zekerheid over de eventuele arbeidsrechtelijke gevolgen, stelt het kabinet. Het geeft partijen meer vrijheid en zekerheid om op basis van eigen behoeften de werkverhouding in te richten. Daarom acht de regering een vrijwaring het juiste instrument om aan gestelde doelen te kunnen voldoen. De zekerheid die verbonden is aan een geldige zelfstandigenverklaring blijft in stand als achteraf wordt geconstateerd dat sprake is van een loon, persoonlijke arbeid en gezag. Om dit te kunnen regelen is wetgeving nodig.
Voorwaarden
Om gebruik te kunnen maken van de mogelijkheid die dit voorstel biedt, dient aan een aantal voorwaarden voldaan te worden. Naast de voorwaarde dat er maximaal een jaar voor één opdrachtgever wordt gewerkt geldt de voorwaarde dat er sprake moet zijn van substantiële inkomsten. De regering stelt dan ook een vereiste van een arbeidsbeloning van tenminste € 75,- per uur. Het voordeel dat het gebruik van de zelfstandigenverklaring oplevert, namelijk het verkrijgen van extra zekerheid door de werkenden en hun werkverstrekkers aan de bovenkant van de arbeidsmarkt, weegt voor de regering zwaarder dan het verlies van mogelijke bescherming die het huidige stelsel nu biedt als er sprake is van een arbeidsovereenkomst.
De Wet minimumbeloning zelfstandigen en zelfstandigenverklaring is gepubliceerd op internetconsultatie.nl.
