Veel ondernemers hebben als gevolg van de coronamaatregelen te maken met zwaar weer. Accountants spelen een belangrijke rol bij het ondersteunen van deze ondernemers. Voor Accountancy Vanmorgen is dat reden voor een reeks artikelen en een podcast onder de noemer Accountant en Zwaar Weer. In de eerste aflevering staat Jan Wietsma stil bij een wet die ondernemers met schulden perspectief biedt: De Wet Homologatie Onderhands Akkoord. Wat betekent de WHOA voor de accountant?
Wat regelt de WHOA?
De WHOA is op 1 januari 2021 van kracht geworden en maakt onderdeel uit van de Faillissementswet. Door de WHOA kan een ondernemer die te maken heeft met een te grote schuldenlast, een schuldsanering starten en de rechter vragen deze verbindend te verklaren voor alle schuldeisers. Daarbij gelden een aantal voorwaarden:
- De onderneming moet na de schuldsanering voldoende perspectief hebben op een bedrijfseconomische gezonde exploitatie.
- De reorganisatiewaarde moet hoger zijn dan de liquidatiewaarde. Met andere woorden een schuldsanering levert voor de schuldeisers meer op dan een faillissement.
- Ten minste een klasse schuldeisers dient minimaal 20% van de oorspronkelijke schuld in contanten te ontvangen.
Door gebruik te maken van de WHOA kan de ondernemer een doorstart maken en zo een faillissement afwenden. Dat is het voordeel van de WHOA. Overigens is de WHOA er niet alleen voor ondernemingen die door Covid-19 in de problemen zijn gekomen. Ook ondernemingen die om andere redenen te maken hebben met een te grote schuldenlast kunnen een beroep doen op de WHOA. Een WHOA-procedure wordt gestart door een verzoek te doen bij de rechtbank. Voor het indienen van dit verzoek is een advocaat nodig.
Herstructureringsplan
Daarna zal de ondernemer of een herstructureringsdeskundige die door rechtbank is benoemd aan de slag moeten met het opstellen van een reorganisatie- of herstructureringsplan. In dit plan dient in ieder geval de volgende zaken te worden opgenomen:
- de aard, omvang en oorzaak van de financiële problemen;
- welke pogingen zijn ondernomen om deze problemen op te lossen;
- de herstructureringsmaatregelen die onderdeel zijn van het akkoord;
- de wijze waarop deze maatregelen bijdragen aan een oplossing, en
- hoeveel tijd het naar verwachting vergt om deze maatregelen uit te voeren;
- een waardering van de onderneming en (indien noodzakelijk) van specifieke activa, (i) bij uitvoering van het (beoogde) akkoord en (ii) bij vereffening van het vermogen van de schuldenaar in faillissement;
- de onderliggende financiële gegevens betrokken bij de totstandkoming van de hierboven genoemde waarderingen en de uitgangspunten en aannames op basis waarvan de prognoses en de waardering zijn vastgesteld;
- gevoeligheden en onzekerheden aangaande de prognoses en de waardering en de totstandkoming daarvan;
- een prognose van de balans en de winst- en verliesrekening voor een periode van twee jaar na de homologatie van het akkoord;
- een kasstroomprognose voor een periode van één tot twee jaar (op maandbasis) na de homologatie van het akkoord;
- de actuele liquiditeitspositie, door weergave van de kaspositie, ruimte onder de kredietfaciliteiten en mogelijke andere bronnen van liquiditeit.
De praktijk zal leren dat in veel gevallen de eigen accountant hierbij een grote rol kan spelen omdat deze de onderneming immers het beste kent. Maar let wel op, in het herstructureringsplan dient er primair aandacht te zijn voor de positie van de schuldeisers. Het herstructureringsplan maakt onderdeel uit van het schuldenakkoord dat door de rechtbank bekrachtigd dient te worden.
Herstructureringsdeskundige
De rechtbank kan op verzoek van de ondernemer of op verzoek van de schuldeisers, dit kunnen ook werknemers zijn, een herstructureringsdeskundige benoemen. Deze persoon dient financieel onderlegd te zijn en ervaring te hebben met het herstructureren van schulden bij ondernemingen. De herstructureringsdeskundige heeft een aantal bevoegdheden te weten:
- het raadplegen van boeken, bescheiden en andere gegevensdragers;
- het vragen om inlichtingen bij de schuldenaar, zijn werknemers, bestuurders, commissarissen en aandeelhouders – iedereen is verplicht alle inlichtingen te verschaffen die worden verlangd, tevens is er een actieve informatieplicht;
- onderhandelen namens de schuldeiser;
- voorstellen doen tot wijziging of beëindiging van overeenkomsten met schuldeisers.
De herstructureringsdeskundige moet zijn taken doeltreffend, onpartijdig en onafhankelijk uitvoeren. Ook kan deze zich laten bijstaan door andere deskundigen als een waarderingsdeskundige, fiscalist, advocaat of een accountant. De vergoeding van de herstructureringsdeskundige wordt vastgesteld door de rechter. De herstructureringsdeskundige heeft een geheimhoudingsplicht jegens derden.
Het regelen van het schuldenakkoord
Voor het regelen van het schuldenakkoord is het van belang dat de schuldeisers in verschillende klassen worden ingedeeld. De ene schuldeiser heeft nu eenmaal meer rechten dan de andere. Een klassenindeling zou er als volgt uit kunnen zien:
- achterstallig loon / pensioen;
- preferent Belastingdienst;
- preferent overig;
- separatist (meestal financiers);
- achtergestelde leningen;
- concurrente schulden.
De ondernemer dient vervolgens aan iedere klasse een voorstel te doen, waarbij minimaal een klasse 20% van de oorspronkelijke schuld in contanten dient te krijgen. Daarnaastmogen er over de betaaltermijnen nadere afspraken gemaakt worden. De ondernemer mag de resterende klassen ook aanbieden om schuld om te zetten in aandelenkapitaal. In het herstructureringsplan dient de wijze van financieren voor het saneren van de schulden opgenomen te worden.
Als de ondernemer zijn aanbod op papier heeft staan, dient hij dit vervolgens aan de schuldeisers toe te sturen en een stemprocedure te starten. Daarbij krijgen de schuldeisers tenminste 8 dagen de tijd om aan te geven of zij wel of niet instemmen met het akkoord.
Als de schuldeisers hebben gestemd en tenminste een klasse is akkoord en die klasse die akkoord is krijgt ook nog eens minimaal 20% van de oorspronkelijke schuld in contanten dan kan er bij de rechtbank een verzoek worden gedaan om de rechter het schuldenakkoord te laten bekrachtigen. Dit verzoek moet worden gedaan door een advocaat. Als de rechter het schuldenakkoord heeft gehomologeerd zijn alle schuldeisers ook gebonden aan het akkoord ook al hebben ze tegengestemd.
Bijzondere voorzieningen
De WHOA maakt het mogelijk dat de ondernemer de rechtbank kan verzoeken om gedurende de tijd dat er gewerkt wordt aan het herstructureringsplan en/of dat de stemprocedure loopt een aantal voorzieningen te treffen zoals het laten voortbestaan van de rekening-courant faciliteit en het stopzetten van de invorderingsmaatregelen van de Belastingdienst, het opheffen van beslagen en het niet zonder goedkeuring van de rechter terughalen van goederen met een eigendomsvoorbehoud of een auto die wordt geleased. Al deze verzoeken dienen wel door een advocaat te worden ingediend.
Hoe kun je als accountant de WHOA inzetten?
Als accountant biedt de WHOA je de kans om de ondernemer, die met stevige schulden te maken heeft en verwacht dat die niet meer terug te betalen te zijn, de mogelijkheid om in samenspraak met de ondernemer te onderzoeken of een doorstart na schuldsanering weer voldoende toekomstperspectief biedt voor de onderneming. Daarbij is wel het devies om niet te lang te wachten met het opstarten van een WHOA procedure, wacht dus niet tot het moment dat een ondernemer bij Bijzonder Beheer zit of dat er al allerhande beslagen gelegd zijn of invorderingsmaatregelen getroffen zijn.
Daarnaast biedt de WHOA professionele voldoening doordat je als accountant jouw deskundigheden op het terrein van ondernemersfinanciering en bedrijfseconomie kunt inzetten. Eventueel kun je ervoor opteren om je bij te laten scholen tot herstructureringsdeskundige.
Aandachtspunten voor de accountant
Een speciaal aandachtspunt betreft het vaktechnische vraagstuk met betrekking tot beoordelen van de situatie of er sprake is van (dis)continuïteit. Daarbij zal je ook de mogelijkheid mee moeten wegen dat er een schuldenakkoord onder de WHOA tot stand komt. Dit kan soms leiden tot een vertraging van enkele maanden voordat daar duidelijkheid over gegeven kan worden.
Een ander aandachtspunt betreft het feit dat jouw klanten dus ook te maken kunnen krijgen met een gedwongen schuldsanering. De kans dat dit gebeurt zal toenemen naarmate de vorderingen langer openstaan. Dat vraagt dus om extra aandacht bij het inschatten van de voorziening dubieuze debiteuren.
De WHOA vraagt dus om alertheid van de accountant en biedt kansen om van toegevoegde waarde te zijn voor de klant, die te maken heeft met vraagstukken op het terrein van continuïteit en discontinuïteit.
Jan Wietsma is eigenaar van MKB-Kredietcoach en kenner van de WHOA.
Meer weten over de WHOA?
Wil je meer weten over de WHOA? Meld je dan aan voor de Lunch & Learnsessie op 4 maart 2021 aanstaande.
Aan de slag met een herstructureringsplan?
Wil je aan de slag met een herstructureringsplan en je inhoudelijke kennis op het terrein van financieringen, ondernemersgedrag of bedrijfseconomie en managementaccounting vergroten schrijf je dan in voor:
In beide leergangen wordt ingegaan op specifieke aspecten uit de WHOA. De leergangen sluiten ook aan bij het verplichte PE-thema.
