Buitenlandse investeerders hebben bij de overnames van brillenketen Hans Anders en snoep- en koffieautomatenexploitant Autobar toch niet belasting ontweken door rente in aftrek te brengen over leningen waarmee de overnames werden betaald. Dat oordeelt de Hoge Raad. De zaken moeten nu weer door het gerechtshof beoordeeld worden.
De hoogste rechter draait in de twee uitspraken eerdere oordelen van de Belastingdienst en rechters terug. Hans Anders werd in 2011 voor € 215 miljoen overgenomen door het Franse Alpha, Autobar kwam in 2010 voor € 443 miljoen onder de vleugels van CVC Capital Partners. De koopsommen werden grotendeels gefinancierd met leningen, bij Hans Anders indirect afkomstig van de aandeelhouders in de overnamefondsen van Alpha – waar ook aandeelhouders van de het brillenconcern toe behoorden. CVC verstrekte geld van de achterliggende aandeelhouders – onder wie ook het management van de overnemende partij – als lening aan Autobar. In beide gevallen liep de transactie via een Luxemburgse vennootschap.
De aandeelhouders hadden dus gefinancierd en de rente werd door Hans Anders (€ 4 miljoen) en Autobar (€ 45 miljoen) afgetrokken van de winst. Maar dat mag niet, vindt de fiscus. Het gaat namelijk om zogeheten omgeleide leningen, afkomstig van de eigenaren van de gekochte bedrijven. De rechter en het gerechtshof waren dat eerder met de Belastingdienst eens, maar de Hoge Raad kijkt er anders naar. De leningen voor beide overnames zijn niet omgeleid, omdat de achterliggende aandeelhouders niet voor ten minste een derde eigenaar waren van Hans Anders of Autobar.
Fraus legis
Renteaftrek toegestaan dus? Dat is niet zeker, zegt Arco Bobeldijk, hoogleraar belastingrecht bij Nyenrode in het FD. ‘De Hoge Raad heeft de zaken terugverwezen naar het gerechtshof om te onderzoeken of er sprake is geweest van fraus legis.’ Dat is het geval als het recht wordt misbruikt bij constructies zonder economische betekenis die alleen bedoeld zijn om belasting te ontlopen en die in strijd zijn met het doel en de strekking van de wet. In een eerdere zaak rondom lingerieketen Hunkemöller oordeelde de Hoge Raad de beperking van de renteaftrek om die reden juist terecht. Bobeldijk vermoedt, ook gezien de overeenkomsten met de Hunkemöller-zaak, dat uiteindelijk toch het oordeel ‘fraus legis’ wordt geveld.
Alpha is inmiddels geen eigenaar meer van Hans Anders, maar is nog wel betrokken in de rechtszaak. Autobar valt nu onder het Zwitserse Selecta, dat deze belastingkwestie bij de overname cadeau heeft gekregen.
De twee uitspraken van de Hoge Raad zijn hier en hier terug te vinden.
