Significante dalingen komen vaak door levensgebeurtenissen zoals pensionering, verlies van een partner, of waardevermindering van bedrijfsvermogen.
Aanmerkelijk belang
De studie van het CPB, die de verschuivingen in de vermogensranglijst tussen 2006 en 2022 analyseert, laat zien dat vermogen uit aanmerkelijke belangen (aandelenbelangen van 5% of meer in een bedrijf) steeds belangrijker is geworden om tot de top van de vermogensladder te behoren en daar te blijven. De rijkste 1% van Nederlanders bestaat daardoor voor een groot deel uit directeur-grootaandeelhouders (DGA’s) met aanzienlijke belangen in bedrijven. Voor de absolute top, de rijkste 0,01%, bestaat gemiddeld driekwart van het vermogen uit aanmerkelijkbelangvermogen. Dit vermogen is tussen 2006 en 2022 met 50% gegroeid, vooral door stijgende bedrijfswinsten en waardestijgingen van ondernemingen.
Vermogensongelijkheid blijft hardnekkig
De CPB-publicatie benadrukt dat vermogens in Nederland scheef verdeeld zijn, ook aan de top. Het bereiken van de hoogste regionen van de vermogensrangschikking is daarom een uitdaging. Huishoudens die in 2006 net onder de top zaten, zijn vaak degenen die in de jaren daarna naar de top zijn doorgestoten. Dit lukt meestal door succes met een eigen bedrijf, een hoog inkomen, of een aanzienlijke erfenis of schenking.
Daarnaast blijkt dat tussen 2006 en 2022 meer vermogenden naar Nederland zijn verhuisd dan dat er vertrokken. Dit heeft echter niet geleid tot een grotere vermogensongelijkheid. De stijgende huizenprijzen hebben vooral de middenklasse geholpen, wat de ongelijkheid tussen woningbezitters en huurders, en tussen DGA’s en anderen, heeft vergroot.
Stijgende huizenprijzen verzachten ongelijkheid
Hoewel de winsten en het aanmerkelijk belangvermogen van de rijksten zijn toegenomen, heeft de sterke stijging van de huizenprijzen ervoor gezorgd dat de vermogensongelijkheid in Nederland in deze periode nauwelijks is toegenomen. Toch is de kloof tussen woningbezitters en huurders groter geworden, net als die tussen DGA’s en andere groepen in de samenleving.
