Afrekening gezamenlijke bouwprojecten
De zaak draait om de afrekening van gezamenlijke bouwprojecten tussen projectontwikkelaars Zondag Bouwgroep en Middengebied Geldermalsen uit Tiel. De rechtbank oordeelde in een tussenvonnis van 14 februari 2024 al dat een deskundige noodzakelijk was om de winstdelen van Zondag Bouwgroep te kunnen vaststellen. Partijen hadden onderling geen duidelijke afspraken gemaakt over de financiële afwikkeling, en de rechtbank achtte zichzelf niet in staat om zonder deskundige tot een goed onderbouwde beslissing te komen.
Algemene voorwaarden Grant Thornton
Daarom werd forensisch accountant Oskam van Grant Thornton Forensic & Investigation Services in Rotterdam benaderd om het onderzoek te verrichten. Oskam stemde in, op voorwaarde dat partijen akkoord gingen met de algemene voorwaarden van Grant Thornton, waarin een aansprakelijkheidsbeperking was opgenomen. Middengebied Geldermalsen verzette zich tegen deze voorwaarde en vreesde dat de deskundige hen tijdens het onderzoek onredelijk korte termijnen zou opleggen voor het aanleveren van stukken.
Maar de rechtbank verwierp dit bezwaar en overwoog dat een dergelijke aansprakelijkheidsbeperking gebruikelijk is in de branche en dat er geen enkele aanwijzing was dat Oskam zich onredelijk zou opstellen. De deskundige had bovendien al laten zien dat hij flexibel was bij het hanteren van termijnen, terwijl hij zelf aan strikte deadlines was gebonden. De rechtbank oordeelde daarom dat de aansprakelijkheidsbeperking redelijk en aanvaardbaar was en zag geen grond om de benoeming van Oskam af te wijzen.
Benoeming gefrustreerd
Ondanks dit oordeel bleef Middengebied Geldermalsen weigeren om in te stemmen met de voorwaarden van de deskundige, blijkt nu uit de einduitspraak van de rechtbank Gelderland. De projectontwikkelaar heeft niet uitdrukkelijk kenbaar gemaakt of zij ermee heeft ingestemd dat de deskundige zijn aansprakelijkheid beperkt. In plaats daarvan heeft zij naar voren gebracht dat zij geen bezwaar heeft tegen de beperking van de aansprakelijkheid van een te benoemen deskundige conform het laatste voorstel van Oskam, maar dat zij geen vertrouwen heeft in Oskam als onafhankelijke deskundige. Het bedrijf bleef de discussie met hem voortzetten over zijn voorwaarden en werkwijze. De rechtbank concludeert dan ook dat de projectontwikkelaar de benoeming van de deskundige frustreert en daarmee handelt in strijd met haar verplichting om mee te werken aan het deskundigenonderzoek: “[gedaagde] maakt het de rechtbank op deze manier onmogelijk om zich te laten voorlichten door een deskundige. De rechtbank ziet daarom geen andere mogelijkheid dan vonnis te wijzen zonder een dergelijke voorlichting. Zij zal aan de opstelling van [gedaagde] de gevolgen verbinden die zij geraden acht, zoals aangekondigd.” De rechtbank maakt hierbij gebruik van haar bevoegdheid op grond van artikel 198 lid 3 Rv, dat bepaalt dat zij de gevolgen kan verbinden die zij geraden acht wanneer een partij niet meewerkt aan een onderzoek. In dit geval betekent dat dat de rechtbank de geschilpunten waarover zij zonder deskundige niet kan oordelen, in het nadeel van Middengebied Geldermalsen zal beslechten.
Financiële strop
Dat komt Middengebied Geldermalsen duur te staan. De rechtbank oordeelt dat Zondag Bouwgroep recht heeft op 50% van de door Middengebied Geldermalsen gemaakte en nog te maken winst in enkele projecten, wat betekent dat er in elk geval al € 5.329.328,00 als voorschot moet worden betaald. Bij een ander project moet nog eens € 687.936,53 aan de collega-projectontwikkelaar worden betaald.
