Staatssecretaris Snel (Financiën) ziet geen aanwijzingen dat de Big Four-kantoren KPMG, PwC, EY en Deloitte een centrale rol spelen in het ontwijken van belasting door multinationals en de Europese aanpak daarvan. Van belangenverstrengeling is geen sprake, schrijft hij aan de Tweede Kamer.
Kamerlid Leijten (SP) wilde een reactie op het onderzoek van Corporate Europe Observatory (CEO) over de wijze waarop de Big Four het beleid van de EU beïnvloeden. Daarin staat onder meer dat accountants eerst belastingadvies geven aan multinationals en vervolgens als beleidsmaker bij de Europese Commissie gaan werken of andersom. “Het komt natuurlijk wel voor dat accountants of fiscalisten bij een van de genoemde kantoren een carrièreoverstap maken om bij de Commissie te gaan werken. De omgekeerde situatie is ook denkbaar. Dit geldt niet alleen voor medewerkers van grote kantoren, maar ook voor medewerkers van belastingdiensten en andere organisaties. Het fiscale werkveld is dynamisch en overstappen tussen adviespraktijk, beleid, wetgeving en wetenschap is mogelijk en gebeurt. Van belang is dat enkel het arbeidsverleden van een medewerker niets zegt over zijn integriteit, objectiviteit of onafhankelijkheid.”
Niemand heeft doorslaggevende stem
Van belang is dat geen enkele externe partij een doorslaggevende stem heeft bij de vormgeving van fiscaal beleid of bij de totstandkoming van fiscale wetgeving, aldus Snel. “Dat externe partijen opkomen voor een deelbelang is op zichzelf niet bezwaarlijk. Een dergelijk deelbelang hoeft niet overeen te komen met het algemeen belang (dat kan uiteraard wel). Uiteindelijk is het de verantwoordelijkheid van het kabinet om een belangenafweging te maken op welke wijze het algemene belang het beste wordt gediend. De Eerste Kamer en de Tweede Kamer hebben altijd de mogelijkheid om het kabinet hierop aan te spreken en hebben in elk geval het laatste woord bij wetgeving.”
‘Tot hun nek betrokken bij schimmige constructies’
Leijten wilde ook weten of Snel vindt dat “het, na Lux Leaks, Panama Papers, Paradise Papers en vele andere voorbeelden van belastingontduiking door multinationals, gewoon bekend is dat juist de vier grootste accountantskantoren tot op hun nek betrokken zijn bij belastingconstructies die het daglicht niet kunnen verdragen”. Maar de staatssecretaris laat zich niet tot boude uitspraken verleiden. “Er is internationaal al een groot aantal maatregelen getroffen om belastingfraude en belastingontwijking tegen te gaan, onder meer in OESO-, VN- en EU-verband. In dit verband wijs ik op de recentelijk aangenomen richtlijn voor verplichte automatische uitwisseling van informatie op het gebied van belastingen ten aanzien van potentieel agressieve belastingstructuren (mandatory disclosure). Het doel van deze richtlijn is het verkrijgen van meer inzicht in grensoverschrijdende mogelijk agressieve belastingstructuren waarbij financiële tussenpersonen een belangrijke rol spelen. Op grond van deze richtlijn worden intermediairs, waaronder de genoemde kantoren, verplicht potentieel fiscaal agressieve belastingstructuren te melden bij de belastingdienst. Daarnaast stelt het kabinet maatregelen voor om belastingontduiking en belastingontwijking aan te pakken.”
Geen fiscale opdrachten voor Big Four
Snel vindt ook niet dat er bij de toekenning van € 10,5 miljoen aan PwC, Deloitte en KPMG door de Europese Commissie voor studies over belasting- en douanekwesties sprake is van belangenverstrengeling. Hij ziet geen aanleiding om actie te ondernemen in Brussel. “Ik vertrouw op de deskundigheid, onafhankelijkheid en integriteit van de Commissie en de procedures die belangenverstrengeling tegengaan en transparantie bevorderen.”
Snel geeft desgevraagd aan dat het ministerie van Financiën aan de Big Four in de afgelopen acht jaar geen betaalde opdrachten heeft gegeven voor onderzoeken op fiscaal terrein. “Er worden wel werkzaamheden in opdracht van het ministerie van Financiën verricht door deze kantoren op andere terreinen. Het gaat dan bijvoorbeeld om werkzaamheden op het gebied van ICT, organisatie-inrichting of audits.”
