Staatssecretaris Snel (Financiën) heeft de Tweede Kamer meer inzicht gegeven in (potentieel) risicovolle mkb-aangiften die niet verder worden behandeld. Uit zijn brief blijkt dat personeelskrapte de fiscus parten speelt bij de controle. Zo is het aantal boekenonderzoeken de laatste vijf jaar gehalveerd.
Snel antwoordt op diverse Kamvevragen die waren gesteld over het bericht dat tienduizenden aangiften zouden blijven liggen. Het gaat in totaal om 25.000 aangiften over 2016, waarvan 90% betrekking heeft op ondernemers die geld lenen van een eigen vennootschap. De rest betreft aangiften van stichtingen en verenigingen (9%) en ondernemers die emigreren. Deze aangiften zijn na automatische controle beoordeeld als potentieel risicovol.
3% mkb-aangiften handmatig behandeld
Het aantal mkb-aangiften is sinds de eeuwwisseling meer dan verdubbeld, geeft Snel aan. In 2000 waren dat er nog 350.000 en vorig jaar ging het om zeker 735.000 aangiften. Sinds 2013 zijn er elk jaar gemiddeld ruim 20.000 aangiften bijgekomen. Van het totaal aantal mkb-aangiften wordt ruim 3% handmatig behandeld. Over 2017 kwamen 21.900 aangiften voor een handmatige behandeling in aanmerking. “Bij handmatig toezicht op individuele aangiften worden deze in eerste instantie beoordeeld door het zogenoemde ‘geoefende oog’ en vervolgens inhoudelijk behandeld door een expert.” Vorig jaar leidde die handmatige behandeling bij 5.900 aangiften vennootschapsbelasting (27%) tot een correctie van gemiddeld € 77.000.
Uitworp
Over de belastingjaren 2014 tot en met 2016 zijn telkens ruim 120.000 Vpb-aangiften na geautomatiseerde selectie ‘uitgeworpen’ vanwege risicosignalen, meldt Snel. Voor 2017 (707.000 aangiften) gaat het voorlopig om 94.000 ‘uitworpen’. Over 2016 is 17% van de aangiften als risicovol bestempeld. “Ondanks de gesignaleerde risico’s hoeven deze aangiften niet onjuist te zijn.” Van de 120.000 risicovolle dossiers zijn er 56.000 in de hoogste risicoklasse terechtgekomen.
Bij de grote ondernemingen worden jaarlijks 8.000 tot 10.000 aangiften handmatig behandeld. De uitworp is daar groter: over 2016 zijn 40.600 van de 58.900 aangiften niet door de automatische selectie gekomen, maar: “De vaktechnische expert komt in het overgrote deel van de gevallen tot het oordeel dat geen sprake is van een (relevant) risico.”
Capaciteit beïnvloedt risicoselectie
Snel erkent dat de fiscus last heeft van de goudgerande vertrekregeling waar veel medewerkers gebruik van hebben gemaakt. “De Belastingdienst ondervindt wel degelijk hinder van de vertrekregeling en heeft een grote wervingsopgave.” Dat kan invloed hebben gehad op de risicoselectie: “Het systeem van geautomatiseerde risicoselectie, indeling in risicoprofielen, beoordeling en behandeling door experts is de afgelopen tien jaren neergezet en doorontwikkeld. De hierbij gehanteerde selectieregels en risicocategorieën worden jaarlijks omwille van eenheid van beleid en uitvoering centraal door vaktechnische experts vastgesteld. Hierbij wordt rekening gehouden met ervaringen over voorgaande jaren, nieuwe ontwikkelingen in regelgeving en de beschikbare capaciteit.”
Veel minder boekenonderzoeken
In elk geval lijkt de personeelskrapte het aantal boekenonderzoeken bij het mkb negatief te beïnvloeden: dat is sinds 2013 gestaag gedaald van 38.900 naar 19.900 in 2018. Het aantal beschikbare fte’s is geslonken van 1.654 in 2013 naar 1.359 vorig jaar. “Het is vanzelfsprekend zo dat de Belastingdienst met meer capaciteit meer aangiften handmatig zou kunnen behandelen. Op dit moment levert de Belastingdienst een grote wervingsinspanning om het grote aantal vacatures te vullen.” Tussen september 2018 en januari 2019 zijn bij de directie MKB circa 428 fte ingestroomd. maar het personeelstekort blijft: “De Belastingdienst had 4.200 vacatures, waarvan er nu nog 3.400 openstaan.”
Snel wil wel het beeld wegnemen dat veel mkb’ers foute aangiftes doen. “Bij het merendeel van de aangiften Vpb door mkb-ondernemers, in 2016 ruim 83%, worden namelijk geen relevante risico’s gedetecteerd.”