CROP blijkt begin deze eeuw aan Smit Kwekerijen uit het Groningse Sappemeer een niet-toegestane fiscale constructie met royalties over de eigen kwekersrechten via Curaçao te hebben geadviseerd, met als doel om minder belasting te betalen. De zaak heeft overeenkomsten met die tussen Baker Tilly en behangondernemer Coen Klawer, maar is altijd onder de radar gebleven.
door Misha Hofland
In een recent eindvonnis oordeelt het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden dat top 30-accountantskantoor CROP aansprakelijk is voor de schade bij de kwekerij, omdat de fiscale structuur een onzakelijk karakter had en de Belastingdienst er niet mee akkoord ging. Als gevolg daarvan mislukte de hele opzet van de fiscale ontwijkingsroute via het Benedenwindse eiland. De Belastingdienst schikte met de kwekerij en beide partijen zijn ook nooit strafrechtelijk vervolgd in verband met de kwestie.
Wel ontstond daarna een jarenlang juridisch steekspel tussen CROP en Smit over de onnodig gemaakte kosten van zo’n zeven ton bij de kwekerij. Daarbij gaat het onder meer om de kosten van het opzetten van de fiscale constructie en de advisering door CROP, laat fiscaal advocaat Paulien Waninge van PlasBossinade Advocaten weten. Waninge en haar kantoorgenoten stonden de grote Groningse kwekerij jarenlang bij tijdens de procedures die tussen CROP en Smit werden gevoerd. Het hof moet de door CROP aan de kwekerij te vergoeden schade nog vaststellen tijdens een aparte schadestaatprocedure. Advocaat Jos Wouters laat namens CROP weten dat het accountantskantoor ‘in dit stadium geen behoefte heeft aan een reactie.’
‘Royalty routing Curaçao’
CROP adviseerde Smit Kwekerijen in 2000 een fiscale constructie die daarna ‘Royalty routing Curaçao’ werd genoemd, blijkt uit het vonnis van het gerechtshof. Waninge: “CROP heeft mijn cliënt geadviseerd om een vennootschap op Curaçao op te richten waarin de kwekersrechten werden ondergebracht. Daarmee zou minder belasting hoeven worden betaald en volgens CROP was dat allemaal in overeenstemming met de wet.” De royalties die op papier door de Curaçaose vennootschap met de kwekersrechten werden verdiend zouden volgens een laag tarief op Curaçao worden belast. De Groningse kweker hoefde op zijn beurt verder niets aan de bedrijfsvoering te veranderen, schetste het accountantskantoor volgens advocaat Waninge.
“Het doel van de constructie, namelijk dat er in Nederland minder belasting zou worden betaald, kon gewoon niet op deze manier.”
Maar de Belastingdienst in Nederland bleek helemaal niet akkoord te gaan met de constructie, waardoor er geen enkel fiscaal voordeel mee werd behaald. Waninge: “Het doel van de constructie, namelijk dat er in Nederland minder belasting zou worden betaald, kon gewoon niet op deze manier. Als je de belastingheffing naar het buitenland wil verplaatsen moet je ook je bedrijfsactiviteiten naar het buitenland verplaatsen, daar komt het in dit geval gewoon op neer. En dat is hier helemaal niet gebeurd, alleen de juridische structuur is gewijzigd. Maar de Belastingdienst is er wel in mee gegaan dat mijn cliënt echt niet wist dat dit niet kon.”
Schijntransacties
Er volgden jarenlange procedures tussen CROP en de Groningse kweker, omdat Smit de schade op het accountantskantoor wilde verhalen. 22 jaar na het fiscale advies is dat nu alsnog gelukt. Het gerechtshof heeft na raadpleging van een deskundige onlangs geoordeeld dat de fiscale constructie geen zakelijk karakter had en CROP daarmee toerekenbaar is tekortgeschoten ten opzichte van de kwekerij. De deskundige sprak over ‘sham transactions’ (schijntransacties) als in ‘a transaction having no economic effect, that is made to create tax benefits’. Het hof onderschrijft die visie van de deskundige.
CROP moet als gevolg daarvan een nog nader te bepalen schadevergoeding betalen aan Smit Kwekerijen. Zelf bleef het accountantskantoor overigens al die tijd volhouden dat de constructie fiscaal wel degelijk door de beugel kon, blijkt uit het vonnis. Het hof denkt daar dus anders over.