Opvallende fiscale constructies, zoals giften aan een eigen ANBI, zijn te lang onder de radar gebleven, erkent fiscaal staatssecretaris Van Rij. Hij geeft aan dat het kabinet voortaan elk jaar opmerkelijke constructies onder de loep gaat nemen. Bovendien komt er volgend jaar een maximum van een kwart miljoen voor periodieke giften om ANBI-uitwassen te voorkomen.
Inge van Dijk (CDA) had vragen gesteld over de praktijk dat vermogenden zelf ANBI’s oprichten met als primaire doel het verlagen van de inkomstenbelasting. Dat doen ze door op papier bezittingen te schenken – die wel in privébezit blijven – of zeer hoge giften te doen, zo bleek uit onderzoek van de Belastingdienst. Van Rij vindt dat wel reden tot zorg, schrijft hij. ‘Zo kan uit de signalen en cijfers worden opgemaakt dat het om zeer hoge bedragen aan periodieke giften kan gaan met als gevolg dat door de giftenaftrek de volledige grondslag voor de inkomstenbelasting (box 1, 2 en 3) soms zelfs tot nul wordt teruggebracht. Dit is binnen de giftenaftrek enkel met de periodieke gift mogelijk, omdat deze – in tegenstelling tot de andere gift – geen plafond kent. De balans lijkt daarmee bij zeer hoge giften verstoord.’ Dat is een van de redenen geweest om de aftrek van periodieke giften per 1 januari 2023 te begrenzen tot € 250.000 per belastingplichtige en eventuele partner samen. Die maatregel moet nog worden uitgewerkt.
Ook nu al reden voor onderzoek
Concrete cijfers van het aantal schenkingen aan eigen ANBI’s heeft Van Rij niet voorhanden. Ook in hoeveel gevallen er sprake is van het ‘leegdeclareren’ van inactieve ANBI’s, kan hij niet aangeven. ‘Ik vind het belangrijk te benadrukken dat dergelijke situaties al aanleiding kunnen zijn om nader onderzoek te verrichten naar de ANBI of om de ANBI-status in te trekken. In de ANBI-regeling is opgenomen dat beleidsbepalende leden van het orgaan van de instelling voor de werkzaamheden die ze als zodanig voor de instelling verrichten, geen andere beloning mogen ontvangen dan een vergoeding voor gemaakte onkosten en een niet-bovenmatig vacatiegeld. Daarnaast moeten de beheerkosten van een ANBI in redelijke verhouding staan tot de bestedingen. Er wordt daarom ook getoetst of een ANBI geen (onredelijk) hoge kosten maakt. Waar geconstateerd wordt dat er niet wordt voldaan aan de voorwaarden, al dan niet om belasting te ontwijken, kan dit aanleiding zijn om de ANBI-status in te trekken.’
Jaarlijkse bijlage bij voorjaarsnota
Het kabinet vindt dat opmerkelijke belastingconstructies te lang over het hoofd zijn gezien en steekt de komende jaren structureel tot € 550 miljoen in het aanpakken van opmerkelijke belastingconstructies en ondoelmatige fiscale regelingen. Onder meer wordt jaarlijks een set van opmerkelijke belastingconstructies in beeld gebracht. ‘Het kabinet heeft voorgesteld deze lijst met opmerkelijke belastingconstructies jaarlijks als bijlage mee te sturen met de Voorjaarsnota. Daarbij zal het kabinet ook aangeven wat de stand van zaken is wat betreft de aanpak van de lijst met constructies zoals gepresenteerd in het IBO-rapport.’
