De Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) heeft ervoor gezorgd dat ongeveer 77.000 mensen hun baan zijn verloren. Dit blijkt uit onderzoek van ABN AMRO.
5 procent van in totaal 1,5 miljoen tijdelijke contracten werd sinds mei 2019, de maand waarin de Eerste Kamer zou stemmen over de WAB, opgezegd als gevolg van deze wet. Deze tijdelijke contracten zijn echter niet vervangen door vaste contracten.
Flexwerk duurder
De overheid probeert al jaren het gat tussen flex en vast te verkleinen. De WAB, die op 1 januari 2020 inging, heeft als doel werkgevers te motiveren tijdelijke werknemers een vast contract aan te bieden. Werkgevers betalen dan bijvoorbeeld een lagere WW-premie. Ook hebben payrollwerknemers een betere rechtspositie en arbeidsvoorwaarden en hebben oproepkrachten meer zekerheid op werk en inkomen.
Door de maatregelen zijn alle vormen van flexwerk, behalve zzp, duurder geworden. Ook afscheid nemen van werknemers kost meer. Zo betaalt de werkgever de transitievergoeding al vanaf de eerste werkdag in plaats van na een tweejarig dienstverband.
Het is dus niet gek dat werkgevers ervoor hebben gekozen de arbeidsrelatie met flexibele werknemers te beëindigen. Maar volgens ABN AMRO zijn die tijdelijke contracten niet aantoonbaar vervangen door vaste contracten. Veel flexwerkers werden werkloos, werden zzp’er of verlieten de arbeidsmarkt.
Vrouwen hard geraakt
Vooral vrouwen werden hard getroffen. Bijna 80 procent van alle flexwerkers van wie het contract werd beëindigd, is vrouw. Dat vrouwen onevenredig zijn getroffen door de WAB hangt samen met de beroepen en sectoren waarin ze werken. Vrouwen zijn oververtegenwoordigd in zorg, retail en dienstverlening, waarbij het gaat om bijvoorbeeld banen in de kinderopvang, thuiszorg, horeca en verkoop. Deze sectoren zijn meer gevoelig voor kostenverhogingen aangezien ze door stevige onderlinge concurrentie relatief lage marges hebben.
Laaggeschoolde arbeiders
Hoewel werkgevers in alle geteste beroepsgroepen op de WAB anticipeerden, hebben werkgevers voor bepaalde beroepsgroepen eerder actie ondernomen dan anderen. Laaggeschoolde arbeiders zoals schoonmakers, landbouwwerkers, bouwvakkers en productiearbeiders werden sinds augustus 2019 al geraakt. Contracten van laaggeschoolde medewerkers in de verkoop en dienstverlening zoals de kinderopvang, schoonheidszorg, horeca en thuiszorg werden ook relatief vroeg opgezegd, beginnend in september 2019.
Minder tijdelijke contracten
ABN AMRO zegt ervan uit te gaan dat de 77.000 banen zijn verloren door de WAB. Sinds mei 2019 zijn er namelijk nog veel meer tijdelijke contracten opgezegd, maar met andere oorzaken, zoals de coronacrisis en de krapte op de arbeidsmarkt.
Werkgevers beëindigden al vanaf mei 2019 massaal tijdelijke contracten, de maand waarin de Eerste Kamer zou stemmen over het WAB-wetsvoorstel. Werkgevers pasten hun flexibele schil aan vooruitlopend op de geschatte kostenverhogingen die de WAB zou veroorzaken. Daarna hebben werkgevers dit sinds de invoering van de WAB op 1 januari 2020 deels teruggedraaid toen het effect van de WAB op hun totale kosten en vraag naar diensten duidelijker werd. De hoofdconclusie uit het onderzoek blijft echter dat de WAB op korte termijn het aantal flexibele arbeidsrelaties heeft gereduceerd.
Lees het ABN-AMRO rapport Wet Arbeidsmarkt in Balans leidt tot omslag flexwerkers
Bron: Nu.nl