ABN Amro verwacht dat de prijzen in de horeca in 2020 opnieuw omhoog gaan, mede door de aanstaande invoering van de nieuwe Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB). Werkgevers die veel flexibele werkvormen aanbieden, krijgen te maken met fors hogere kosten. De branche berekent deze extra kosten waarschijnlijk deels door aan de klant, die dit jaar door de verhoging van het lage BTW-tarief al tegen aanzienlijk prijsverhogingen aankijkt.
Ongelukkige timing
De timing van de nieuwe wetgeving komt voor werkgevers in de branche ongelukkig, stelt ABN Amro. De personeelskosten zouden naar verwachting sowieso al oplopen vanwege het nijpend tekort aan personeel. Naar koks en bediening moet met een vergrootglas worden gezocht. In slechts drie jaar tijd steeg het deel van de horecabedrijven dat een tekort aan personeel als belemmering ervaart van 5 procent naar 29 procent.
Daar komt nu de WAB bij, die per 1 januari 2020 van kracht is. Deze generieke wet raakt de horeca in het hart, omdat maar liefst de helft van alle werknemers in deze sector een flexibel contract heeft, het hoogst aantal van alle sectoren. Dit heeft te maken met het seizoensgebonden karakter van de horeca. In de winter is in een strandtent nu eenmaal minder te doen dan in de zomer. Minder dan een derde van de werknemers in de sector heeft een ‘vast’ contract, ofwel een contract voor een onbepaalde tijd.
WW-premie fors omhoog
Als onderdeel van de nieuwe wetgeving worden de door werkgevers af te dragen WW-premies gekoppeld aan het type contract. Bij vaste contracten en bij de flexibele contracten voor werknemers onder de 21 jaar die niet meer dan 12 uur per week werken, dragen de werknemers straks de lage premie van 2,78 procent af. Echter, voor alle andere flexibele contracten gaat de WW-premie omhoog van 3,6 naar 7,8 procent.
Ook kunnen onverwachte veranderingen in bijvoorbeeld weersomstandigheden duur uitpakken: een oproepkracht moet volgens de nieuwe wet minimaal vier dagen voor een betreffende werkdag ingeroosterd staan. Werkgevers en werknemers kunnen de termijn van vier dagen binnen de cao overigens wel verkorten tot 24 uur. Als bovendien een eenmaal gedane oproep binnen vier dagen wordt ingetrokken, moeten de al geplande uren toch worden uitbetaald. Ongeveer een kwart van de werknemers in de horeca is een oproepkracht.
Consument ziet WAB terug in prijzen in de horeca
Het is aannemelijk dat de WAB bijdraagt aan nieuwe prijsverhogingen in 2020, stelt ABN Amro. ‘Veel horecaondernemingen kunnen het zich niet veroorloven de hogere personeelskosten voor eigen rekening te nemen’, zegt voorzitter Robèr Willemsen van Koninklijke Horeca Nederland (KHN).
Voor 2019 stevenen restaurants en cafés momenteel zelfs af op de sterkste prijsstijging van de afgelopen jaren. De prijsstijging in de maand juni was de sterkste sinds december 2002. Deze stijging wordt vooral veroorzaakt door de verhoging van het lage BTW-tarief. De doorberekening hiervan draagt voor 2,3 procentpunt bij aan de prijsstijging van 4,4 procent in restaurants en cafés in het lopende jaar, tot en met juni. De hogere prijzen hebben mede geleid tot het bijna stilvallen van de groei van de sector in het eerste kwartaal. Desondanks verwacht ABN Amro dat de horeca zich herstelt in de rest van het jaar.
Bron: ABN Amro