De Europese Bankenautoriteit (EBA) mag sinds begin dit jaar lokale toezichthouders opdragen onderzoeken te doen naar of boetes op te leggen aan instellingen die inbreuk maken op de anti-witwasregels. De autoriteit heeft ook vergaande informatieverzamelende bevoegdheden gekregen, schrijft minister Hoekstra (Financiën).
Hoekstra antwoordt op vragen naar aanleiding van een schriftelijk overleg over het actieplan beleid ter voorkoming van witwassen en financieren terrorisme. Op verzoek van de VVD heeft Hoekstra er bij de Europese Commissie voor gepleit om de mogelijkheden voor het delen van informatie tussen Wwft-instellingen te vergroten en meer richtsnoeren te ontwikkelen ten aanzien van de relatie tussen de AVG en de anti-witwasregelgeving.
Hoekstra gaat in op de dit jaar uitgebreide bevoegdheden van de Europese Bankautoriteit (EBA). ‘Dit betreft een leidende, coördinerende en monitorende rol voor de EBA ten aanzien van instellingen waarop de vierde anti-witwasrichtlijn (AMLD) van toepassing is en die vallen onder de scope van EBA, EIOPA (European Insurance and Occupational Pensions Authority) en ESMA (European Securities and Markets Authority).’ Hij somt op welke informatie de EBA allemaal mag verzamelen; die informatie mag worden opgenomen in een centrale databank.
De EBA mag ook gemeenschappelijke richtsnoeren en normen voor het voorkomen en tegengaan van witwassen en terrorismefinanciering ontwikkelen. De bankenautoriteit mag ook de nationale autoriteiten (in Nederland DNB en de AFM) vragen een onderzoek in te stellen als er aanwijzingen zijn dat een onderneming inbreuk heeft gemaakt op de anti-witwasregels.
Verordening
Volgens Hoekstra komt de Europese Commissie begin 2021 met voorstellen om de regels in een verordening om te zetten. ‘Een verordening heeft anders dan een richtlijn rechtstreekse werking, en zal derhalve zonder de noodzaak voor nationale wetgeving, spoedig na bekendmaking in werking kunnen treden.’ Voor het UBO-register heeft Nederland bepleit dat er geen verdere harmonisatie komt. ‘Dit hangt ermee samen dat het UBO-register samenhangt met een omvangrijk IT-implementatietraject dat pas recentelijk is afgerond, alsmede dat Nederland gebruik heeft gemaakt van verschillende lidstaatopties. Daarbij geldt dat de registers reeds in vergaande mate zijn geharmoniseerd en bovendien op grond van de huidige anti-witwasrichtlijn al uiterlijk 10 maart 2021 gekoppeld dienen te worden.’
Nieuwe toezichthouder
Komend voorjaar zal de Europese Commissie ook een voorstel doen voor het inrichten van een nieuwe Europese toezichthouder op witwassen. Nederland heeft de voorkeur voor een onafhankelijke Europese toezichthouder met directe bevoegdheden.