Economen van ABN AMRO verwachten een stijging van het minimumloon van minimaal 10 procent, de AOW stijgt vermoedelijk in beperkte mate mee. Daarnaast ligt ook nieuwe wet- en regelgeving rond flexarbeid voor de hand. Hoe hoog het minimumloon stijgt zal afhankelijk zijn van welke coalitie er straks aantreed, maar op basis van de verkiezingsprogramma’s lijkt een minimale verhoging van 10 procent waarschijnlijk. Dat stelt de bank op basis van een analyse van de verkiezingsprogramma’s en -uitslag.
Centrumrechts of brede coalitie?
Gezien de verkiezingsprogramma’s lijkt het erop dat het minimumloon sowieso omhoog gaat, constateren de bankeconomen. De precieze stijging zal afhangen van de coalitievorming. Bij een centrumrechtse coalitie (VVD, D66, CDA en eventueel een kleine vierde partij) lijkt een stijging van 10 procent voor de hand te liggen. De AOW stijgt vermoedelijk in beperkte mate mee. Over de bijstand verschillen de partijen van mening: alleen bij D66 stijgt die ook enigszins, VVD en CDA willen de koppeling van het minimumloon met de bijstand loslaten. Toch kan ook bij het CDA de koopkracht van bijstandsgerechtigden toenemen door een verlaging van het tarief van de eerste schijf van de inkomstenbelasting en een verhoging van de huurtoeslag. Hoe de koopkracht van minimuminkomens zich ontwikkelt zal dus niet alleen afhangen van de stijging van het wettelijk minimumloon, maar ook van de hervorming van het belasting- en toeslagenstelsel.
Wet- en regelgeving flexarbeid
Daarnaast ligt ook nieuwe wet- en regelgeving rond flexarbeid voor de hand, stellen de ABN AMRO-economen. Tijdens de campagne heeft CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra erop gehamerd de adviezen van de Commissie-Borstlap te willen opvolgen. Borstlap adviseerde onder meer het minimumloon voor flexcontracten te verhogen en strengere regels in te voeren rond laagbetaalde zzp’ers en uitzendkrachten. De verhoging van het minimumloon, de hervorming van het belastingstelsel en de nieuwe wetgeving rond flexibele arbeid kunnen leiden tot hogere kosten voor werkgevers. Anderzijds heeft bijvoorbeeld de VVD nagedacht over de loonkosten voor werkgevers. Zo schrijft de partij de bestaande loonkostenvoordelen ‘gerichter’ te willen maken. Onder de bestaande Wet tegemoetkomingen loondomein (Wtl) kunnen werkgevers onder voorwaarden aanspraak maken op een subsidie per verloond uur voor medewerkers die moeilijk aan werk komen, zoals werknemers met een arbeidsbeperking. De nieuwe coalitie zou de loonkostenvoordelen kunnen verruimen om voor werkgevers de gevolgen van een stijging van het minimumloon wat te verzachten en tegelijkertijd kwetsbare groepen meer kansen te bieden op de arbeidsmarkt.
Brede coalitie
Een brede coalitie zal het minimumloon vermoedelijk meer dan 10 procent verhogen, gezien de veel hogere ambities op dit vlak van de linkse partijen PvdA en GroenLinks. Een brede coalitie met linkse partijen zou vermoedelijk meer oog hebben voor AOW en bijstand, want D66, vermoedelijk na de VVD de grootste partij, wil ook de uitkeringen laten stijgen, net als de linkse partijen.
Conclusie
Een centrumrechtse coalitie zal het minimumloon vermoedelijk verhogen met tien procent, een brede coalitie met linkse partijen waarschijnlijk wat meer, waarbij vermoedelijk ook AOW en bijstand zouden profiteren. Hoe groter de verhoging, hoe waarschijnlijker dat dit stapsgewijs gaat en afhankelijk is van het monitoren van werkgelegenheidseffecten. De nieuwe coalitie zal grote hervormingen moeten doorvoeren in het complexe belasting- en toeslagenstelsel en op het gebied van flexarbeid (Commissie-Borstlap). Een ambitieus regeerakkoord waarin een aantal moeilijke knopen in één keer wordt doorgehakt ligt daarom voor de hand.
Volledige analyse: Linksom of rechtsom naar een hoger minimumloon (pdf)
Bron: ABN AMRO