De Belastingdienst moet meer werk maken van de controle van stichtingen en verenigingen die als Algemeen Nut Beogende Instellingen (ANBI) aanzienlijke belastingvoordelen krijgen, zegt hoogleraar belastingrecht Sigrid Hemels in NRC. De fiscus heeft 40 controleurs, die 43.000 stichtingen voor hun rekening moeten nemen.
De Belastingdienst constateerde eind vorig jaar dat de controle op ANBI’s niet sluitend is en dat met giften aan steunstichtingen van sociaal belang behartigende instellingen wordt mogelijk gefraudeerd. De erf- en schenkvrijstellingen en de giftenaftrek voor ANBI’s kost de schatkist jaarlijks een half miljard euro en de pakkans bij misbruik is klein. Recent kwamen fraudegevallen aan het licht met ANBI’s van islamitische organisaties en de sektarisch-christelijke Noorse broeders.
Geringe controle
NRC haalt de Index of Philanthropic Freedom aan: daarin staat Nederland bovenaan. Ons land heeft de geringste controle op stichtingen en verenigingen. Hemels: “Het is echt een keuze van Nederland om maar zo weinig mensen in te zetten. Om het ANBI-team meer tijd te geven voor handhaving moet er geautomatiseerd worden. Dat doet Engeland ook beter. Daar is een centrale webportal voor alle goede doelen. Het neemt de fiscus veel werk uit handen en biedt betere transparantie. Bij ons zijn nu elke dag ambtenaren bezig om te controleren of ANBI’s voldoen aan de plicht om hun cijfers te publiceren. Dat mag overal op internet. Dat is zeer arbeidsintensief. Een webportal maakt dat overbodig. Dan kunnen ze achter de rotte appels aan.”