Kort na de toetreding van Nederland tot het Europees Openbaar Ministerie (EOM) is ook Malta lid geworden. Dat heeft de Europese Commissie bekend gemaakt. Er zijn nu 22 EU-landen die in het EOM vanaf eind 2020 fraude met EU-geld gaan bestrijden.
EU-commissaris Vera Jourova (justitie) dringt eropaan dat alle EU-landen toetreden tot het EOM. ,,Hoe meer landen zich aansluiten, hoe sterker de instantie zal zijn.’’ Polen, Hongarije, Zweden, Denemarken, Ierland en het Verenigd Koninkrijk doen nu niet mee.
Het EOM gaat misdrijven aanpakken die de EU-begroting schaden, zoals fraude met EU-middelen boven 10.000 euro , corruptie, witwaspraktijken en ingewikkelde grensoverschrijdende gevallen van BTW -fraude waarbij voor meer dan 10 miljoen euro schade wordt berokkend. De EU loopt jaarlijks minstens 50 miljard euro mis door BTW-fraude.
De bestaande EU-organen OLAF (het bureau voor fraudebestrijding), Eurojust (het agentschap voor strafrechtelijke samenwerking) en Europol (de Europese Politiedienst) hebben niet de bevoegdheid om strafrechtelijk onderzoek in de lidstaten uit te voeren of fraudezaken te vervolgen. De nationale autoriteiten nemen volgens Brussel niet altijd de nodige maatregelen om strafbare feiten met EU-middelen aan te pakken en bovendien houden hun bevoegdheden bij de landgrens op.
Daarom hebben de lidstaten besloten tot de oprichting van een onafhankelijk vervolgingsorgaan van de EU. Het EOM wordt gevestigd in Luxemburg onder de hoede van een Europees hoofdaanklager. Daar wordt ook uit elke deelnemend land een aanklager gestationeerd. De selectie van de aanklagers duurt naar verwachting nog wel een jaar.