Criminelen hebben sinds 2018 in Amsterdam met hypotheekfraude honderden woningen gekocht of bij de aankoop bemiddeld, zo ontdekte de financiële recherche begin dit jaar bij toeval in het kader van een groter onderzoek. De woningen worden gebruikt voor de opslag van drugs, als onderduikadres voor criminelen en om arbeidsmigranten te huisvesten. Er zouden zes hypotheekadviseurs betrokken zijn bij de criminele organisatie; die dienden gemiddeld twee keer per maand een valse hypotheekaanvraag in; goed voor zeker 800 hypotheken.
In mei werden tien personen aangehouden en daarna zijn er nog twaalf verdachten in beeld gekomen. Die werken in de makelaardij, bij administratiekantoren en als hypotheekadviseurs. Ze worden verdacht van oplichting, valsheid in geschrifte en witwassen. De hoofdverdachte is een makelaar met een verleden in de drugshandel en een ‘onverklaarbaar grote vastgoedportefeuille’.
Bank minder kritisch
Het onderzoek richtte zich op bouwers van verborgen ruimtes voor drugs, maar leverde ook een makelaar op die loodsen en woningen aanbood in de drugswereld. Die bleek centraal te staan in een organisatie die zich toelegde op hypotheekfraude. De makelaar, hypotheekadviseurs en administratiekantoren regelden valse werkgeversverklaringen, dito salarisstroken en, als de hypotheekaanvrager een onderneming had, aangepaste jaarrekeningen om daarmee de banken te misleiden. Omdat professionele partijen de gegevens bij de aanvragen aanleverden, werden ze minder kritisch bekeken door de bank. ‘We zagen zelfs fictieve maandelijkse loonbetalingen plaatsvinden op bankrekeningen van aanvragers’, zegt een van de rechercheurs, die anoniem wil blijven. ‘Alles om de hypotheekverstrekker in de waan te laten dat de klant een goed betaalde baan had.’
Politie en het OM pleiten ervoor dat banken een extra controle kunnen gaan doen bij de Belastingdienst, zodat vervalste aanvragen beter kunnen worden onderschept. Ook wil de politie de mogelijkheid krijgen om op structurele basis informatie over verdachte personen en bedrijven aan banken te verstrekken.
‘Intensivering toezicht wenselijk’
De recherche laakt het gebrek aan toezicht op administratiekantoren. ‘We hebben ontzettend veel foute partijen gezien die onderdeel zijn van het criminele netwerk. Iedereen kan een administratiekantoor beginnen. We zijn een Bulgaarse man van 67 tegengekomen die vier kantoren op zijn naam had staan.’ In sommige gevallen werkten klanten op papier tijdelijk voor het adminstratiekantoor, inclusief salarisbetalingen – die moesten wel later worden terugbetaald. Om de kans op een hypotheek te vergroten, werden ook SBI-codes bij de Kamer van Koophandel aangepast, zodat een koerier een logistiek dienstverlener werd en een taxichauffeur ondernemer in de vervoers- en transportsector.
Tegenover het FD laat BFT-directeur Yolanda de Groot weten dat bij administratiekantoren alleen Wwft-toezicht wordt gehouden. ‘Maar gezien de ervaring die we met administratiekantoren hebben, kan ik me voorstellen dat intensivering van het toezicht wenselijk is.’
