Werknemers hebben bij ontslag recht op een transitievergoeding, ook tijdens de coronacrisis. Ontslag wegens economische omstandigheden is niet uitgezonderd. De angst heerst dat mkb-bedrijven straks alsnog failliet gaan, ondanks alle steunmaatregelen van de overheid. Dat komt door een bepaling over ontslagvergoedingen uit de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB). Dit blijkt uit navraag van BNR bij ondernemersorganisaties en arbeidsrechtjuristen.
De ontslagvergoeding moet worden betaald aan alle werknemers die hun baan kwijtraken. Voordat de WAB per 1 januari 2020 in werking trad, hoefden werkgevers een transitievergoeding niet aan iedereen te betalen die werden ontslagen.
Een werknemer had onder de Wet Werk en Zekerheid (WWZ) pas recht op een ontslagvergoeding als hij twee jaar of langer bij het bedrijf in dienst was geweest. Werknemers kunnen sinds 1 januari 2020 onder de WAB direct een transitievergoeding krijgen als het dienstverband op initiatief van de werkgever wordt beëindigd.
Voor elke werknemer geldt een opbouw van een derde maandsalaris per dienstjaar. De vergoeding is maximaal € 83.000. Als een werknemer meer dan € 83.000 per jaar verdient is de maximale vergoeding gelijk aan het jaarsalaris.
Geld achter de hand
Het grote verschil zit hem in de aanpassingen ten opzichte van de voorganger van de WAB, de WWZ, zegt René Halfens, advocaat bij Van As advocaten.
“Toen is gezegd dat je ook recht hebt op een ontslagvergoeding bij ontslag wegens economische omstandigheden. Vóór 1 juli 2015 had je daar bij een reorganisatie naar aanleiding van een crisis geen recht op. Dat betekent dat je als ondernemer in een crisis zit, geld achter de hand moet hebben om die vergoeding te betalen.”
NOW-regeling
Halfens waarschuwt dat de NOW-regeling nu een deel van de salariskosten dekt.
“Mensen die aan de regeling meedoen teren in op hun vermogen. Daarom bestaat de kans dat ze niet meer voldoende vermogen of financiële middelen hebben om die vergoedingen te kunnen voldoen als er straks toch mensen ontslagen moeten worden. De overheid zal er destijds over hebben nagedacht, maar niemand heeft natuurlijk rekening gehouden met zo’n grote crisis.”
Minder reserves
De ontslagvergoeding geldt nu dus ook voor mensen die pas kort voor het bedrijf werken. Veel ondernemers zullen straks moeten reorganiseren om het bedrijf te redden. Dan is onvermijdelijk dat ze ook ontslagvergoedingen moeten betalen aan werknemers die door die reorganisatie hun baan kwijtraken, aldus Halfens. Maar aangezien ook de reserves van bedrijven steeds kleiner worden, is de kans groot dat die bedrijven het daardoor alsnog niet redden.
Gedeeltelijke transitievergoeding
De Hoge Raad deed op 14 september 2018 uitspraak over het recht van de werknemer op een transitievergoeding bij gedeeltelijke beëindiging van zijn arbeidsovereenkomst. De werknemer heeft in dan recht op een gedeeltelijke (naar rato) transitievergoeding.
De Hoge Raad noemt in de uitspraak als voorwaarde dat:
- de gedeeltelijke beëindiging noodzakelijk is, bijvoorbeeld vanwege bedrijfseconomische redenen of langdurige arbeidsongeschiktheid;
- de werknemer minimaal 20 procent van zijn arbeidsuren verliest; en
- het verlies aan arbeidsuren naar verwachting blijvend is.
Uitzonderingen op transitievergoeding
Op het recht op de transitievergoeding bestaat wel een aantal uitzonderingen waaronder:
- de werkgever is failliet, heeft surseance van betaling of op de werkgever is de schuldsaneringsregeling natuurlijke personen van toepassing.
- in een cao staat dat bij bedrijfseconomische redenen voor het ontslag kan worden afgeweken van de transitievergoeding. In de cao moet dan wel een voorziening zijn opgenomen die bijdraagt aan het beperken van de werkloosheid of er moet sprake zijn van een andere redelijke financiële vergoeding, of een voorziening die bestaat uit een combinatie van beide.
Rekentool transitievergoeding van ministerie SZW
Transitievergoeding vanaf eerste dag arbeidsovereenkomst per 2020