Het Deliveroo-arrest
In het Deliveroo-arrest oordeelde de Hoge Raad dat de bezorgers van Deliveroo werkten op basis van een arbeidsovereenkomst en dat zij geen zelfstandigen waren. In dit arrest geeft de Hoge Raad onder andere aan dat er ook sprake kan zijn van een dienstbetrekking als er geen verplichting is om het werk persoonlijk uit te voeren. De vraag of er sprake is van een dienstbetrekking hangt namelijk af van alle omstandigheden van het geval. De verplichting om het werk persoonlijk uit te voeren is in dit geval wel één van de elementen die van belang kunnen zijn voor de beoordeling of er sprake is van een dienstbetrekking, maar volgens de Hoge Raad niet doorslaggevend.
Naast de vervangingsmogelijkheid heeft de Hoge Raad ook enkele andere omstandigheden genoemd die van belang kunnen zijn, waaronder de aard en de duur van de werkzaamheden, de inbedding van het werk en degene die de werkzaamheden verricht in de organisatie en bedrijfsvoering van de opdrachtgever, de mate waarin de opdrachtnemer zich in het economisch verkeer als ondernemer gedraagt of kan gedragen. Al met al concludeert de Hoge Raad dat alle omstandigheden van het geval meegenomen dienen te worden in de beoordeling en dat daarbij doorslaggevend is wat er feitelijk gebeurt. Wat er op papier is afgesproken is veel minder van belang.
Intrekken goedkeuring modelovereenkomsten
De Belastingdienst heeft enkele goedgekeurde modelovereenkomsten op hun website staan die gebruikt kunnen worden door opdrachtgevers en zelfstandigen om de omstandigheden van de opdracht vast te leggen. Door het gebruik van deze modelovereenkomsten kan er meer zekerheid verkregen worden omtrent het al dan niet bestaan van een dienstbetrekking. Als gevolg van het arrest van de Hoge Raad kan de modelovereenkomst gebaseerd op vrije vervanging echter niet langer deze zekerheid bieden. Daarom trekt de Belastingdienst haar goedkeuring voor deze modelovereenkomsten per 1 januari 2024 in. Hoewel het Deliveroo-arrest uiteraard direct gevolgen heeft, wil de Belastingdienst de opdrachtgevers en opdrachtnemers de tijd geven om hun arbeidsrelatie opnieuw te beoordelen als er gebruik gemaakt wordt van een modelovereenkomst die is gebaseerd op vrije vervanging.
Gevolgen intrekken goedkeuring
De Belastingdienst stuurt uiterlijk 1 oktober 2023 een brief aan alle partijen die een modelovereenkomst gebaseerd op vrije vervanging ter goedkeuring aan de Belastingdienst heeft voorgelegd en ook goedgekeurd heeft gekregen. Iedereen die de modelovereenkomst niet heeft voorgelegd krijgt geen brief, maar even goed is de intrekking ook voor die overeenkomsten van toepassing.
De Belastingdienst blijft doorgaan met het afleggen van bedrijfsbezoeken en het doen van boekenonderzoeken, ondanks het handhavingsmoratorium dat loopt tot eind 2025. Hierbij kunnen ze ook de arbeidsrelaties beoordelen. Mocht er sprake zijn van een dienstbetrekking, dan geeft de Belastingdienst aanwijzingen om dit eventueel aan te passen. Er worden geen correctieverplichtingen of naheffingsaanslagen opgelegd, behalve in het geval van kwaadwillendheid. Niettemin raden wij aan om uw situatie te beoordelen en zo nodig aan te passen aan deze nieuwe werkelijkheid.
Gevolgen voor DGA’s (met minderheidsbelang)
De intrekking van de goedkeuring en het Deliveroo-arrest heeft naar onze mening ook gevolgen voor directeur-grootaandeelhouders (DGA’s) met een minderheidsbelang (geen zeggenschap over eigen ontslag). Afgezien van enkele specifieke uitzonderingen, kunnen DGA’s met een minderheidsbelang die gebruik maken van een modelovereenkomst (enkel) gebaseerd op vrije vervanging nu ook premieplichtig worden voor de werknemersverzekeringen.
Bent u een DGA met een minderheidsbelang of bent u diens opdrachtgever? Dan is het van groot belang om de managementovereenkomst opnieuw te beoordelen vóór 1 januari 2024.
Tot slot
Het is voor iedere opdrachtgever en opdrachtnemer van belang om de arbeidsrelatie opnieuw te beoordelen vóór 1 januari 2024 naar aanleiding van het Deliveroo-arrest. Voor DGA’s met een minderheidsbelang kan dit arrest gevolgen hebben voor de premies werknemersverzekeringen.
Heeft u hierover vragen of heeft u hulp nodig bij het inrichten van uw arbeidsrelatie, neem dan vooral contact met ons op!
