Situatie
Een moeder schenkt de aandelen in een onroerende zaakrechtspersoon (OZR) aan haar zoon. Een OZR is (onder meer) een rechtspersoon waarvan (i) de activa voor 50% of meer bestaat uit onroerende zaken, (ii) ten minste 30% van de activa bestaat uit in Nederland gelegen onroerende zaken en (iii) de onroerende zaken als zodanig worden geëxploiteerd (inclusief verkrijgen of vervreemden van dat vastgoed). Deze derde eis betekent bijvoorbeeld dat het bedrijfspand van de groenteboer niet kwalificeert, maar verhuur van appartementen wel.
Bij de overdracht van aandelen in een OZR is overdrachtsbelasting verschuldigd over de waarde van het onderliggende vastgoed. De zoon doet echter een beroep op de bedrijfsopvolgingsfaciliteit (BOF) in de overdrachtsbelasting. In geschil is of de vrijstelling voor de overdrachtsbelasting van toepassing is.
Hof past vrijstelling toe
De inspecteur is van mening dat er geen sprake is van een onderneming in materiële zin. Om voor de BOF-vrijstelling overdrachtsbelasting in aanmerking te komen, dient er sprake te zijn van een onderneming in materiële zin. Zowel volgens de Rechtbank Noord-Nederland als het Hof Arnhem-Leeuwarden is er voldaan aan de twee voorwaarden voor de vrijstelling overdrachtsbelasting: de aandelen worden gehouden in een vennootschap die een materiele onderneming drijft en de volledige zeggenschap in de onderneming gaat over van ouder op kind. Vanwege het feit dat de zoon voldoet aan beide voorwaarden, heeft hij recht op de vrijstelling.
Gevolgen voor de praktijk
Er is in casu sprake van een overdracht van een materiële onderneming (de aandelen van de OZR) én de aandelen gaan over binnen de genoemde familiekring (dus een bedrijfsopvolging). Er wordt derhalve voldaan aan de voorwaarden die de wet stelt. Kortom volgens ons is het reëel dat de bedrijfsopvolgingsfaciliteit overdrachtsbelasting hier van toepassing is. Een zekerheid is dit niet. Ik verwacht dat deze zaak aan de Hoge Raad wordt voorgelegd, omdat een vraagpunt is of onder materiële onderneming niet alleen de onderneming in de inkomstenbelasting moet worden verstaan. In dat geval valt een OZR buiten de boot, omdat een OZR niet onder de inkomstenbelasting, maar onder de vennootschapsbelasting valt.
Mocht er sprake zijn van overdracht van een OZR dan raad ik aan om in voorkomende gevallen een beroep te doen op deze vrijstelling in de overdrachtsbelasting. Ik kan u hierbij uiteraard van dienst zijn.
Bedrijfsopvolging? Bespreek de mogelijkheden
Er komen veel aspecten kijken bij een bedrijfsopvolging binnen de familie. In sommige gevallen zijn de financiële verschillen tussen de alternatieven groot. Uiteraard gaat het niet alleen om de fiscaliteit: een bedrijfsopvolging moet ook passen bij het bedrijf en de ambitie en samenstelling van de familie. En het vastgoed speelt daarin een belangrijke rol. Indien u graag de verschillende mogelijkheden en de fiscale gevolgen daarvan wilt bespreken, neemt u dan gerust contact met mij op.
