Achtergrond
Het kabinet heeft een evaluatie van de fiscale bedrijfsopvolgingsregelingen (bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) en doorschuifregeling (DSR) uitgevoerd naar aanleiding van moties in de Tweede Kamer. In vervolg daarop heeft het kabinet een vervolgonderzoek verricht. Op basis van dit vervolgonderzoek zijn verschillende beleidsopties uitgewerkt om zo de doelmatigheid en de uitvoerbaarheid van de BOR en de DSR te verbeteren. Deze beleidsopties zijn omgezet in enkele concrete aanpassingen van de BOR en de DSR, welke zijn voorgesteld in de Voorjaarsnota 2023. Op 29 juni 2023 heeft de Staatssecretaris van Financiën de Tweede Kamer een brief gestuurd met daarin de uitkomsten van het vervolgonderzoek, een overzicht van de aanpassingen en de beoogde invoeringsdata.
Wat gaat er veranderen en wanneer?
In de brief aan de Tweede Kamer heeft de Staatssecretaris de wijzigingen in de BOR en DSR nogmaals benoemd. Deze wijzigingen komen grotendeels overeen met de aangekondigde wijzigingen in de Voorjaarsnota 2023. Een grote wijziging en toevoeging die destijds nog niet bekend was is de invoering van een minimumleeftijd voor de verkrijger van de schenking. Hieronder zetten we kort de verschillende wijzigingen voor u op een rij. Daarbij noemen we ook de beoogde invoeringsdatum.
Minimumleeftijd bedrijfsopvolger, dienstbetrekkingseis afgeschaft – 2025
Voor de BOR en de DSR wordt een minimumleeftijd ingevoerd voor de verkrijger van de schenking. Om gebruik te kunnen maken van de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten moet de opvolger minimaal 21 jaar zijn in het geval van schenking. Bij bedrijfsopvolging in geval van overlijden geldt geen leeftijdseis. Tegenover de invoering van de minimumleeftijd staat wel dat de dienstbetrekkingseis van de DSR, de eis dat de verkrijger minimaal 3 jaar in dienst moet zijn bij de onderneming, wordt afgeschaft. Deze wijzigingen gaan in per 2025.
Verhuurd vastgoed wordt beleggingsvermogen – 2024
Vastgoed dat wordt verhuurd aan derden wordt standaard aangemerkt als beleggingsvermogen en valt dus niet langer onder de vrijstelling van de BOR en de DSR. Er moet nog wel uitwerking volgen wanneer sprake is van ‘verhuurd aan derden’, dit zal met Prinsjesdag volgen. Deze wijziging gaat al in per 2024.
Aanpassing vrijstelling – 2025
De vrijstelling in de BOR wordt aangepast. De eerste € 1,5 miljoen is volledig vrijgesteld (s nu afgerond € 1,2 miljoen), daarboven is 70% (is nu 83%) van het ondernemingsvermogen vrijgesteld. Deze wijziging gaat in per 2025.
Afschaffing doelmatigheidsmarge – deels 2025
De doelmatigheidsmarge van 5% wordt afgeschaft in de BOR en de DSR. Dit betekent dat het beleggingsvermogen niet langer voor 5% van het ondernemingsvermogen wordt meegenomen in de vrijstelling maar volledig buiten de BOR en DSR gaat vallen. Deze wijziging gaat voor de BOR in per 2025. Voor de DSR treedt deze wijziging later in werking, wanneer precies is nog niet duidelijk.
Bedrijfsmiddelen ten dele in gebruik van onderneming – 2025
Bedrijfsmiddelen die zowel voor de onderneming als voor privé worden gebruikt, kwalificeren straks alleen nog maar voor de BOR en de DSR voor het gedeelte dat ze daadwerkelijk binnen de onderneming gebruikt worden. Deze wijziging gaat in per 2025.
Toegang beperkt tot minimaal belang van 5% – 2026
De toegang tot de BOR en de DSR wordt beperkt tot reguliere aandelen met een minimaal belang van 5%. Dit betekent dat niet langer elk aanmerkelijk belang, hoe klein ook, in aanmerking komt voor de BOR en de DSR, maar enkel bij een belang van minimaal 5%. Deze wijziging gaat in per 2026.
Aanpassing bezits- en voortzettingseis – 2026
Om in aanmerking te komen voor de BOR en de DSR gelden een bezits- en voortzettingseis. In het kort houdt dit in dat de schenker c.q. erflater de onderneming minimaal 5 jaar voor de schenking c.q. het overlijden moet bezitten en de verkrijger deze onderneming minimaal 5 jaar moet voortzetten Deze worden in bepaalde gevallen versoepeld om daarmee meer aan te sluiten bij de gerechtigdheid van de onderneming. Hoe dat er exact uit gaat zien is nu nog onduidelijk.
Verder is het kabinet voornemens om een versoepeling van de bezitstermijn te introduceren bij overheidsingrijpen. Deze faciliteit is er al voor de voortzettingseis bij overheidsingrijpen. Hiermee wil het kabinet onder andere de agrarische sector tegemoetkomen. Het kabinet zal dit in aanloop naar het Belastingplan 2025 nader onderzoeken.
De aanpassingen van de bezits- en voortzettingseis gaan in per 2026.
Aanpak oneigenlijk gebruik BOR door constructies – 2026
Verder gaat het kabinet kijken hoe oneigenlijk gebruik van de BOR door middel van constructies kan worden aangepakt. Het kabinet gaat zich hier met name focussen op constructies waarbij dubbel gebruik wordt gemaakt van de BOR of waar er sprake is van zogeheten rollatorinvesteringen. Dit zijn personen op hoge leeftijd die hun grote vermogen omzetten in ondernemingsvermogen.
Voor de aanpak van zogeheten rollatorinvesteringen wordt voorgesteld om bijvoorbeeld de bezitstermijn stapsgewijs te verlengen met een bepaalde termijn per jaar bóven de AOW-gerechtigde leeftijd. De precieze maatregel en de uitvoering daarvan worden nog onderzocht.
Voor de aanpak van de dubbele BOR wordt een antimisbruikbepaling voorgesteld. Deze maatregel zal een uitsluiting van de toepassing van de BOR betreffen als de onderneming al in het bezit is geweest van de verkrijger. Ook dit gaat het kabinet nog nader onderzoeken.
Hoe deze wijzigingen er precies uit gaan zien is dus nog niet duidelijk. Wel wordt beoogd de wijzigingen in te voeren per 2026.
Tot slot
Zoals aangegeven zijn de voorgestelde aanpassingen aan de Tweede Kamer gestuurd met daarbij de beoogde invoeringsdata. Hoe de wijzigingen er uiteindelijk precies uit gaan zien is nog deels onduidelijk, maar we houden u uiteraard op de hoogte.
Heeft u naar aanleiding van dit of vorig nieuwsbericht nog verdere vragen over bedrijfsopvolging? Of wilt u graag uw bedrijf overdragen en bent u benieuwd naar de fiscale mogelijkheden? Neemt u dan contact met ons op.
