1. Het handelen in cryptocurrencies
Bij het handelen in cryptocurrencies worden wettige betaalmiddelen ingeruild voor cryptocurrencies of cryptocurrencies worden ingeruild voor andere cryptocurrencies. In dit kader ontstaat de vraag of ter zake van het inruilen btw is verschuldigd.
In de wetgeving is niks geregeld voor de cryptocurrencies. Dit maakte dat bij het ontstaan van de bitcoin in de praktijk veel onduidelijkheid bestond over de wijze waarop hiermee moest worden omgegaan. Het Hof van Justitie EU (hierna: HvJ EU) heeft hier invulling aan gegeven in het arrest van 22 oktober 2015 (C-264/14).
HvJ EU heeft geoordeeld dat het inwisselen van traditionele valuta’s tegen bitcoins en vice versa voor de btw is aan te merken als een dienst onder bezwarende titel hetgeen een belastbaar feit voor de btw vormt. Het feit dat een handeling een belastbaar feit vormt, wil niet zeggen dat er feitelijk btw is verschuldigd. Er is namelijk geen btw verschuldigd als er bijvoorbeeld een vrijstelling van toepassing is.
Het HvJ EU oordeelt ook dat de bitcoin moet worden gelijkgesteld met wettige betaalmiddelen omdat deze in het handelsverkeer als betaalmiddel wordt geaccepteerd. Hiermee neemt de bitcoin dezelfde status aan als een zuiver betaalmiddel en moet het daarom ook als zuiver betaalmiddel worden behandeld.
De btw-wetgeving kent onder andere een vrijstelling voor het handelen in wettige betaalmiddelen (artikel 11, lid 1, onderdeel i, onder 1 Wet op de omzetbelasting 1968) van toepassing is. Nu de bitcoin door het HvJ EU is gelijkgesteld met wettige betaalmiddelen geldt dat de vrijstelling ook geldt voor het handelen in bitcoins. Dit maakt dat het ruilen van bitcoins voor wettige betaalmiddelen is vrijgesteld van btw-heffing.
Voorbeeld: E-Zoro biedt een platform aan waarop bitcoins kunnen worden gekocht en verkocht. Liam Sanders besluit om 2 bitcoins te kopen en betaalt hiervoor aan E-Zoro € 75.000. Omdat de bitcoin is gelijkgesteld aan wettige betaalmiddelen en de bitcoins worden betaald in EURO (wat een wettig betaalmiddel is), is ter zake van deze transactie geen btw-verschuldigd. De btw-vrijstelling voor financiële diensten is hier van toepassing.
Let op! Als een btw-vrijstelling van toepassing is dan kan dit gevolgen hebben voor de aftrek van voorbelasting.
Er bestaan inmiddels veel meer cryptocurrencies dan alleen de bitcoin en het aantal neemt alleen maar toe. De financiële btw-vrijstelling geldt echter niet voor handel in alle cryptocurrencies. Het HvJ EU oordeelt namelijk expliciet dat de financiële btw-vrijstelling voor bitcoins geldt omdat deze in het handelsverkeer als betaalmiddel wordt geaccepteerd. Als er wordt gehandeld in cryptocurrencies dan moet dus steeds de vraag worden beantwoord of desbetreffende cryptocurrency al dan niet als betaalmiddel wordt geaccepteerd. Alleen als dit het geval is geldt de btw-vrijstelling.
Voorbeeld: Voetbalzone is een online voetbalspel. Gebruikers kunnen een account aanmaken om deel te nemen. In de online omgeving kan een team worden samengesteld die meedoet aan virtuele voetbalwedstrijden. Er bestaat ook een online transfermarkt waarop spelers kunnen worden gekocht en verkocht. De betaling moet plaatsvinden in voetbalcoins. De voetbalcoins worden door Voetbalzone verkocht. Melanie de Wit besluit om 10 voetbalcoins te kopen en betaalt hiervoor € 15. Voetbalcoins kunnen alleen worden gebruikt in het spel voetbalzone. Dit is dus geen betaalmiddel die in het handelsverkeer wordt geaccepteerd. Dit maakt dat de btw-vrijstelling niet van toepassing is. Voetbalzone is ter zake van de ontvangen € 15 btw verschuldigd. Voetbalzone moet 21% btw uit de € 15 halen en deze in de btw-aangifte aangeven en afdragen aan de Belastingdienst.
2. Betaald krijgen in cryptocurrencies
Steeds meer ondernemers accepteren diverse cryptocurrencies als betaalmiddel. Het belastbare feit wordt in de btw gevormd door de levering of dienst. Dit betekent dat als een ondernemer wordt betaald en een cryptocurrency ter zake hiervan nog altijd btw is verschuldigd (tenzij een vrijstelling of nultarief van toepassing is).
Als een ondernemer wordt betaald in cryptovaluta, moet de waarde van deze cryptovaluta worden omgerekend naar euro’s om het verschuldigde btw-bedrag te bepalen. Het bedrag waarover btw is verschuldigd moet worden vastgesteld aan de hand van de koers van de cryptovaluta op het moment dat de levering of dienst wordt verricht.
Tip: leg de wijze van omrekening en de gehanteerde koers goed vast in de administratie.
Let wel dat de verkregen vergoeding inclusief btw is. De btw moet uit de vergoeding worden gehaald en niet over de vergoeding worden berekend.
In de btw-aangifte moet het bedrag in euro’s worden aangegeven.
3. Het minen van cryptocurrencies
Het minen of delven van crypto is het proces waarbij door middel van computers en programma’s cryptografische formules worden opgelost. Bij minen worden blocks gevalideerd en transactierecords aan het openbare netwerk (de blockchain) toegevoegd. Het verifiëren van deze transacties gebeurt op basis van ingewikkelde cryptografische algoritmen van de blockchain. Miners ontvangen hiervoor een vergoeding.
Het minen van cryptocurrencies kent verschillende onderdelen en vergoedingen. Het eerste onderdeel bestaat uit het vinden van blokken. Het tweede onderdeel betreft het verifiëren en authentiseren van transacties. Voor beide onderdelen geldt dat de btw-vrijstelling van toepassing is indien het gaat om het minen van een cryptocurrency die in het maatschappelijk verkeer als betaalmiddel wordt geaccepteerd. Wordt de cryptocurrency niet als betaalmiddel geaccepteerd, dan is sprake van een belaste dienst.
Voorbeeld: Adarsh Spring doet aan minen van Ethereum. Bij het vormen van een blok ontvangt zij hiervoor een vergoeding. Ethereum is in het maatschappelijk verkeer als betaalmiddel geaccepteerd. Ter zake van de vergoeding is geen btw verschuldigd omdat de financiële vrijstelling van toepassing is.
Aftrek van voorbelasting
Na het vaststellen of al dan niet btw is verschuldigd, is de volgende vraag die moet worden beantwoord of er recht op aftrek van voorbelasting bestaat.
Er bestaat recht op aftrek van voorbelasting indien en voor zover wordt voldaan aan alle volgende voorwaarden:
1. de btw is in rekening gebracht op een factuur die voldoet aan de wettelijke vereisten;
2. de ondernemer is de afnemer van de verrichte levering of dienst;
3. de kosten zijn gemaakt in het kader van aftrekgerechtigde activiteiten.
De eerste twee voorwaarden spreken voor zich en laten wij hier verder buiten beschouwing.
De derde voorwaarde is dat de kosten moeten zijn gemaakt in het kader van aftrekgerechtigde activiteiten. Normaal gesproken geldt dat de btw ter zake van vrijgestelde activiteiten niet aftrekbaar is. Er geldt echter een uitzondering als het gaat om financiële diensten die worden verricht aan afnemers die buiten de Europese Unie zijn gevestigd. In dit geval geldt namelijk dat er wel recht op aftrek van voorbelasting bestaat ondanks dat de dienst zelf is vrijgesteld van btw-heffing.
Voor het bepalen van de mate van aftrek van voorbelasting bij het handelen in cryptocurrencies moet dan ook onderscheid gemaakt tussen vrijgestelde en belaste activiteiten. Dit betekent dat onderscheid moet worden gemaakt in cryptocurrencies die in het handelsverkeer als betaalmiddel worden geaccepteerd en cryptocurrencies waarbij dit niet het geval is.
Voor het handelen in cryptocurrencies die in het handelsverkeer als betaalmiddel worden geaccepteerd geldt dat dit in beginsel geen aftrekgerechtigde activiteit vormt. Dit is echter anders als diensten worden verricht aan afnemers gevestigd buiten de Europese Unie. In dit geval is wel sprake van een aftrekgerechtigde activiteit.
Voorbeeld: E-Zoro verkoopt ethereum aan afnemers in de Verenigde Staten. Voor dit deel geldt dat E-Zoro de btw op de kosten in aftrek mag brengen. Deze activiteiten kwalificeren als aftrekgerechtigde activiteiten.
Het handelen in cryptocurrencies die in het handelsverkeer niet als betaalmiddel worden geaccepteerd, geldt dat deze kwalificeren als aftrekgerechtigde activiteit. Voor deze activiteiten geldt namelijk geen btw-vrijstelling.
Het splitsen van voorbelasting
Omdat er voor het aftrekrecht onderscheid wordt gemaakt tussen diensten die worden verricht aan afnemers binnen en afnemers buiten de Europese Unie, geldt dat een ondernemer goed in zijn administratie moet vastleggen waar zijn afnemers zijn gevestigd.
Helaas is het in de praktijk niet altijd mogelijk om te achterhalen waar de afnemers zijn gevestigd. Om het recht op aftrek van voorbelasting te kunnen effectueren moet een ondernemer echter wel aannemelijk maken dat de kopers (deels) buiten de Europese Unie zijn gevestigd. De Hoge Raad heeft geoordeeld dat in dit kader alles als bewijsmiddel kan worden aangedragen.
Voorbeeld: Adarsh Spring houdt zich bezig met het minen van Ethereum. De afnemers zijn voor 80% gevestigd in de Verenigde Staten. De overige 20% van de afnemers is gevestigd binnen Europa. Voor de kosten die direct toerekenbaar zijn aan de diensten die worden verricht aan de afnemers die zijn gevestigd buiten de Europese Unie geldt dat de btw volledig aftrekbaar is. Voor de kosten die direct toerekenbaar zijn aan de diensten die worden verricht aan de afnemers die zijn gevestigd binnen de Europese Unie geldt dat de btw volledig niet aftrekbaar is.
De kosten die direct toerekenbaar aan de aftrekgerechtigde activiteiten zijn volledig aftrekbaar (mits ook wordt voldaan aan de eerste twee voorwaarden). De kosten die direct toerekenbaar aan de niet-aftrekgerechtigde activiteiten zijn volledig niet-aftrekbaar. Voor de algemene kosten geldt dat deze moeten worden gesplitst in een aftrekbaar en een niet-aftrekbaar deel. Deze komt in beginsel naar rato van de opbrengsten voor aftrek in aanmerking. Als een ander verdeelsleutel een nauwkeurig beeld geeft van het werkelijk gebruik, dan moet worden aangesloten bij deze andere verdeelsleutel.
Bron: Belasting_magazine april 2022
